بتن ریزی چیست ؟ معرفی انواع بتن و بتن ریزی

بتن ریزی چیست ؟ معرفی انواع بتن و بتن ریزی

بتن ریزی چیست : احداث سازه های بتنی را در بخش بتن می توان شامل سه فاز دانست که هر یک در جایگاه خود نیاز مند توجه و به کارگیری دقت عمل و تمهیدات لازم برای حصول نتیجه مورد نظر می باشد. این سه بخش شامل ساخت بتن ، حمل بتن و بتن ریزی می باشد.

لازم به ذکر است حصول نتیجه لازم که همانا تامین بتن با کیفیت و مشخصات مورد نظر و نیز دوام در دوره بهره برداری ، متاثر از انجام بهینه هر سه این مراحل می باشد.

لذا آنچه معمولا به آن کمتر پرداخته می شود بتن ریزی می باشد. بتن ریزی ناصحیح می تواند باعث مشکلات زیادی در کیفیت و دوام بتن به لحاظ اجرایی گردد که با توجه به اینکه معمولا تست های آزمایشگاهی در محل ساخت بتن یا قبل از بتن ریزی صورت می گیرد می تواند واقعیت کیفیت و دوام را با مشکلاتی رو برو کند.

 

 انواع روش های بتن ریزی

بتن ریزی شامل تخلیه بتن در محل آماده شده و فرآیند ، تراکم ، پرداخت و عمل آوری می شود. امروزه روش های مختلفی برای تخلیه بتن وجود دارد که هر یک بسته به شرایط مانند دسترسی ، مقدار بتن ریزی  ، اهمیت سازه ، نوع بتن می توانند مفید باشند. برخی از انواع روش های بتن ریزی به شرح زیر می باشد :

• بتن ریزی با ترمی
• بتن ریزی با پمپ زمینی
• بتن ریزی با پمپ هوایی
• بتن ریزی پاششی یا شاتکریت
• بتن ریزی با شوت
• بتن ریزی تزریقی
• بتن ریزی با باکت به وسیله جرثقیل
• بتن ریزی با باکت و هلی کوپتر در مناطق دور افتاده
• بتن ریزی با نوار نقاله
• …

همانطور که گفته شد هر یک از این روش های در سازه ها و شرایط مختلف کارآمد هستند. برخی از این روش های صرفا در شرایط خاص کاربرد داشته و برخی دیگر تقریبا جامعیت داشته و در شرایط مختلف می توانند به کارگرفته شوند. ولی همواره دسترسی به تجهیزات و هزینه نیز یکی از پارامتر های تعیین کننده می باشد. به عنوان مثال از بتن ریزی با ترمی برای بتن ریزی در آب و شمع ریزی های درجا که تراز آب بالا هست به کارگرفته می شود.

یا از بتن ریزی با شوت به طور معمول در زمان هایی که فاصله زیادی بین محل تخلیه و تجهیزات حمل وجود ندارد و محل در تراز زمین یا کمی پایین تر است استفاده می شود. و در این سیستم زمانی که ابعاد سازه زیاد است نمی توان استفاده کرد چرا که دسترسی برای تخلیه بتن در عمق وجود ندارد.

از بتن ریزی با باکت برای بتن های با حجم کم که دسترسی به انها سخت است ف مانند بتن ریزی در ارتفاع ، استفاده می شود. از بتن ریزی پاششی بیشتر برای تحکیم بستر ، مقاوم سازی و تعمیرات استفاده می شود که شامل دو نوع تر و خشک می شود.

 

انواع بتن

بتن به عنوان دومین مصالح پر مصرف  دنیا ، امروزه استفاده گسترده در عمران و معماری به خود اختصاص داده است.  تعریف بتن به صورت کلاسیک به ماده ای گفته می شود که متشکل از مصالح سنگی ، آب ، سیمان و افزودنی های بتن می باشد. با توجه به پیشرفت های حاصل شده بتن دارای کاربرد های متنوعی به لحاظ سازه ای ، غیر سازه ای و معماری می باشد. در هر مورد بتن با لحاظ موارد در اولویت دارای تغییرات جزئی در نسبت اجزا و یا افزودن مصالحی جانبی می باشد که می تواند در خصوصیات و ظاهر آن تغییراتی ایجاد کند.

 

 

در حال حاضر انواع بتن های رایجی وجود دارد که در زیر به معرفی خلاصه آنها و کاربرد آنها اشاره خواهد شد.

• بتن سنگین : بتن سنگین که مهترین تفاوت آن چگالی بالای آن می باشد ، افزایش چگالی ان با استفاده از سنگدانه های سنگین می باشد. کاربرد این بتن در سازه های در معرض رادیواکتیو ، سازه های هسته ای و نظامی و نیز سازه های نگهدارنده می باشد.
• بتن سبک : بتن سبک خود به تنهایی دارای انواع مختلفی است. بتن سبک معمولا به عنوان پر کننده و یا ساخت دیوارها و قطعات بتنی خاص استفاده دارد. انواع روش های مختلفی برای ساخت بتن سبک وجود دارد که بسته به روش و مصالح به کارگرفته وزن مخصوص بتن سبک مذکر متفاوت می باشد. بخشی از انوم بتن سبک را می توان به فوم بتن ، بتن لیکا ، ساخت بتن با پلاستوفوم ، ساخت بتن با پوکه ، بتن آلومیناتی ، بتن متخلخل و … می باشد. از کاربردهای اصلی این نوع بتن برای شیب بندی در ساختمان های ، ساخت بلوک های دیوارچینی ، پرکردن فضا های خالی و … می باشد.
• بتن خودتراکم : بتن SCC یا خودتراکم به بتنی گفته می شود که با توجه به دانه بندی مناسب دارای اسلامپ بالایی بوده و برای تراکم نیاز به ویبره یا حداقل ویبره می باشد. از این بتن برای اجرای بتن های دکوراتیو ، بتن های با تراکم میلگرد بالا ، بتن با قالب بندی پیچیده و … می باشد.
• بتن متخلخل یا بدون ریز دانه : در ساخت این بتن معمولا از ماسه یا سنگدانه های ریز استفاده نمی شود. این امر باعث می شود تا به علت وجود تخلخل به هم پیوست آب یا مایعات به راحتی از آن عبور کند. از این رو ، بتن متخلخل در کف سازی پارک ها و جاهایی که ریزش باران وجود دارد و مالک قصد دارد آب بدون تجمع جذب خاک زیرین شود ساتفاده می شود.
• بتن ترمی : این بتن بیشتر به گونه ای ساخته می شود که امکان اجرای آن با لوله ترمی وجود داشته باشد. از خصوصیات آن می توان به عدم جداشدگی و اسلامپ بالا اشاره کرد. مهمترین کاربرد این نوع بتن در بتن ریزی در زیر آب و زیر دریا اشاره کرد. از جمله کاربرد آن اجرای شمع های درجا در محل های با تراز آب بالا می باشد.
• بتن پیش آکنده : این نوع بتن دارای دو مرحله اجرایی می باشد. مرحله نخست قالب بندی و اجرای سنگدانه های درشت و با دانه بندی مناسب و مرحله دوم تزریق دوغاب یا گروت برای پر سازی فضای بین سنگدانه ها می باشد. مهمترین کاربرد این نوع بتن برای بتن ریزی زیر آب و تعمیرات سازه های بتنی می باشد.
• بتن غلطکی : این نوع بتن که بتن RCC نیز شناخته می شود ، بتنی بدون اسلامپ می باشد که به صورت غلطکی ، یعنی تخت فشار اجرا می شود. از این نوع بتن عمدتا در راهسازی و اجرا سدها استفاده می شود. این نوع بتن در اغلب مواقع به صورت غیرمسلح می باشد.
• بتن شفاف یا لایترکان: بتن لایترکان نوعی از بتن است که بیشتر مصرف دکوراتیو و معماری دارد. این بتن معمولا از مصالح سنگی ریز دانه حاوی فیبرنوری ساخته می شود و مهمترین خاصیت آن انتقال نور از خود است.
• بتن پلیمری: بتن های پلیمری نوعی از بتن می باشند که در آن به طور کامل یا به نسبت از مصالح پلیمری مانند اکرلیک یا اپوکسی به عنوان مواد چسبنده ( جاگیزین سیمان ) استفاده می شود.
• بتن شاتکریت یا پاششی: این نوع بتن به گونه ای طراحی می گردد که قابلیت پاشش داشته باشد.این بتن به وسیله پمپ های خشک یا تر ویژه بر روی سطح مورد نظر پاشیده و اجرا می شوند. از این نوع بتن بیشتر در تحکیم بستر ، تعمیرات و مقاوم سازی و جاهایی که امکان قالب بندی وجود ندارد استفاده می شود.
• بتن پیش ساخته : این نوع بتن ، به بتن هایی گفته می شود که معمولا در کارگاهها ساخته و و بسته به کاربردی در محل های مورد استفاده نصب می گردند. این بتنها به صورت غیر مسلح و مسلح می باشند و از مهمترین مزایای آن امکان خرید آماده آن و تامین سریع می باشد. از مهمترین موارد استفاده آن می توان جداول ، دیوارها ، کانیوها ، کف پوشها و … اشاره کرد.
• بتن پیش تنیده : این نوع بتن که بیشتر در دالها ، پل ها و یا ساختمانهای پیش ساخته استفاده می شود بتن پیش از ریختن به وسیله کابل های کشیده شده مسلح می شود و پس از بتن ریزی کابل فیکس می شود . این امر باعث افزایش باربری بتن و کاهش ترک ها می شود.
• بتن پس تنیده یا پس کشیده : این نوع بتن ها معمولا دارای محل های تعبیه کابل ها می باشند که پس از بتن ریزی و کسب مقاومت با استفاده از جک های مخصوص تحت کشش قرار گرفته و فیکس می شوند و باعث افزایش مقاومت بتن می گردند. از این نوع بتن نیز در دالها با دهانه های بزرگ و پل ها استفاده می شود.
• بتن بنتونیتی : در این نوع بتن از مقادیر پودر بنتونیتی استفاده می شود که به آن خواص آب بندی و اجرای در آب می دهد. مصرف عمده این نوع بتن در اجرای دیوارهای آب بندی در گودبرداری ها و سد ها می باشد.

 

تراکم بتن 

مرحله بعد ، پس از تخلیه بتن تراکم می باشد. بتن محصولی می باشد که برای حصول نتایج کیفی و دوامی مناسب نیازمند تراکم و خروج حباب های هوا می باشد. همچنین از این طریق جایدهی بتن به نحو بهتری در قالب صورت می گیرد. روش های مختلفی برای تراکم بتن وجود دارد. مانند ویبراتورهای داخلی ،ویبراتورهای سطحی خارجی ، میزهای ویبره ، کوبیدن و ضربه زدن ، که هر یک بسته به شرایط کار می توانند مورد استفاده قرار گیرند. تراکم بتن نیز باید دارای دقت عمل لازم باشد تا علاوه بر اینکه تراکم حاصل می شود ، شاهد جداشدگی ، در رفتن شیره بتن یا دو فاز شدن بتن نباشیم.

در نوع های خاصی از بتن ممکن است که اهیمت ویبر کمتر باشد مانند بتن های خودتراکم که به علت روانی و کارایی لازم بتن تا حدود زیادی متراکم می شود. ولی با این حال بهتر است برای خروج حباب ها حداقل ویبره صورت گیرد. همچنین در بتن های غلطکی از ماشین آلات سنگین برای تراکم بتن استفاده می شود.

 

پرداخت سطح بتن 

تراکم سطح بتن فرآیندی با هدف ایجاد سطحی مناسب بسته به کاربری و نیز حذف ترک ها و افزایش کیفیت سطحی بتن صورت می گیرد. پرداخت بتن به روش های مختلفی صورت می گیرد و در حال حاضر ابزار مختلف دستی و مکانیزه ای برای این امر در دسترس می باشد. که هر یک می توانند بسته به کاربری ، ابعاد ، نیروی متخصص و تجهیزات در دسترس می توانند به کارگرفته شوند. از جمله این ابزار می توان به ماله های چوبی ، ماله های فلزی ، شمشه ، شمشه ویبره ای ،  پخ زن ، ماله پروانه ای یا ماله هلی کوپتری ، ماله های دیزلی نفربر و … اشاره کرد.

عمل آوری بتن

عمل آوری بتن از جمله مهمترین مراحل بتن می باشدو بتن برای کسب مقاومت و تکمیل فرآیند هیدراتاسیون نیازمند رطوبت است. رطوبت سطحی بتن در مجاورت هوا و تابش آفتاب و یا باد به سرعت از دست می رود. این امر در بتن های با افزودنی های معدنی یا بتن های با نسبت های پایین آب به سیمان شدت بیشتری پیدا می کند. این موضوع باعث ایجاد پتانسیل های انواع ترک خوردگی و کاهش کیفیت سطحی بتن می گردد.

لذا به دین مظور باید از بتن در برابر از دست دادن رطوبت تا کسب مقاومت لازم و تکمیل نسبی فرآیند هیدراتاسیون محافظت گردد. برای این امر از روش های مختلفی استفاده می گردد. یا حتی در بعضی از مواقع از ترکیبی از انها استفاده می شود. برخی از این روشها به شرح ذیل می باشد. استفاده از گونی چیتایی مرطوب ، استفاده از مواد عمل آوری بتن که مانع خروج آب بتن می شود ، استفاده از ورف نایلون ، آبپاشی دوره ای بتن ، باز نکردن قالب ها ، استفاده از بخار آب و … .

باید توجه کرد در شرایط خاص مانند بتن ریزی در هوای گرم و سرد ، تعریف عمل آوری می توانند با تعییراتی همراه شود که نیاز به عملیات های مضاعف یا متفاوتی باشد.

 

Superplasticizer and Plasticizer

بتن آماده بتن الیافی بتن پاششی بتن پیش تنیده	میکروسیلیکا ژل میکروسیلیکا میکروسیلیس ژل میکروسیلیس سیلیکافیوم	بتن آب بند مخزن بتنی بتن ناتراوا	مواد افزودنی بتن بتن ضد سایش کف سازی ضدسایش شات کریت
ملات ملات خشک گروت گروت اپوکسی گروت ریزی	پمپ بتن پمپ تزریق بتن مواد افزودنی پمپ بتن پمپ شات کریت مواد افزودنی پمپ شات کریت بتن پاششی	روغن قالب بتن ضد یخ بتن بتن ریزی در هوای سرد	·         ماستیک پلی یورتان ·         واتراستاپ بتن ·         کیورینگ بتن
روان ساز بتن فوق روانساز بتن روان کننده بتن فوق روان کننده بتن کربوکسیلات پلی کربوکسیلات	کف سازی مواد افزودنی جهت کف سازی کف سازی با بتن	بتن پیش تنیده مواد افزودنی بتن پیش تنیده بتن خود تراز زودگیر بتن افزودنی های بتن	·          چسب بتن و خمیر کاشت میلگرد و آرماتور