استاندارد بلوكهاي سيماني سبك غيرباربر- ويژگي‌ها ،كه پيش نويس آن توسط مركز تحقيقات ساختمان و مسكن در كمسيون هاي مربوط تهيه و تدوين شده و در نودونهمين جلسه كميته ملي استاندارد ساختمان و مصالح ساختماني مورخ 4/5/83 مورد تاُييد قرار گرفته است، اينك به استناد بند يك ماده 3 قانون اصلاح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371 به عنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي‌شود.
پيشگفتار
استاندارد بلوكهاي سيماني سبك غيرباربر- ويژگي‌ها ،كه پيش نويس آن توسط مركز تحقيقات ساختمان و مسكن در كمسيون هاي مربوط تهيه و تدوين شده و در نودونهمين جلسه كميته ملي استاندارد ساختمان و مصالح ساختماني مورخ 4/5/83 مورد تاُييد قرار گرفته است، اينك به استناد بند يك ماده 3 قانون اصلاح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371 به عنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي‌شود.
براي حفظ همگامي و هماهنگي با تحولات و پيشرفت‌هاي ملي و جهاني در زمينه صنايع، علوم و خدمات استانداردهاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استاندارد‌ها ارائه شود، در تجديد نظر بعدي مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد.
در تهيه اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه، در حد امكان بين اين استاندارد و استانداردهاي بين المللي و استاندارد ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود.
منابع و ماخذي كه براي تهيه اين استاندارد به‌كار رفته به شرح زير است:
1-ASTM C90 –99a Standard Specification for Loadbearing Concrete Masonry Units
2-ASTM C129 –99a Standard Specification for Nonloadbearing Concrete Masonry Units
3- DIN 18152 –1987 Lightweight Concrete Solid Bricks and Blocks
بلوك سيماني سبك غيرباربر- ويژگي‌ها
1 هدف و دامنه كاربرد
هدف از تدوين اين استاندارد، تعيين ويژگيهاي بلوك سيماني سبك ( توپر وتوخالي ) است كه از سيمان پرتلند مناسب، آب و سنگدانه‌هاي سبك ( پايه معدني) ساخته مي‌شود و در ساخت اعضاي غيرباربرساختماني مورد استفاده قرار مي گيرد.
2 مراجع الزامي
مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آنها ارجاع داده شده است . بدين ترتيب آن مقررات جزيي از اين استاندارد محسوب مي‌شود. در مورد مراجع داراي تاريخ چاپ و / يا تجديد نظر ، اصلاحيه‌ها و تجديد نظر هاي بعدي اين مدارك مورد نظر نيست. معهذابهتر است كاربران ذينفع اين استاندارد امكان كاربرد آخرين اصلاحيه‌ها و تجديد نظرهاي مدارك الزامي زير را مورد بررسي قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و / يا تجديد نظر ، آخرين چاپ و / يا تجديد نظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر است .
استفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است :
2-1 استاندارد ملي ايران شماره 302 – سال 1381 ، سنگدانه بتن – ويژگي ها
2-2 استاندارد ملي ايران شماره 389 – سال 1378 ، سيمان پرتلند – ويژگي ها
2-3 استاندارد ملي ايران شماره 3432 – سال 1380 ، سيمان پرتلند پوزولاني – ويژگي ها
2-4 استاندارد ملي ايران شماره 3517 – سال 1373 ، سيمان پرتلند سرباره اي – ويژگي ها
2-5 استاندارد ملي ايران شماره 4220 – سال 1376 ، سيمان پرتلند آهكي – ويژگي ها
2-6 استاندارد ملي ايران شماره 270 – سال 1370 ، آهك ساختماني – ويژگي ها
2-7 BS 6073 –1981 Part1. Specification for Precast Concrete Masonry Units
2-8 ASTM C140-02a Standard Test Methods for Sampling and Testing Concrete Masonry Units and Related Units
2-9 ASTM C426-99 Standard Test Method for Linear Drying Shrinkage of Concrete Masonry Units
3 رده بندي
بلوكهاي سيماني سبك براساس وزن مخصوص ظاهري به چهار رده زير تقسيم مي‌شوند:
3-1 بلوك سيماني سبك رده يك : بلوك هاي سيماني سبك رده يك بلوكهايي هستند كه وزن مخصوص ظاهري آنها پس از خشك شدن در گرمخانه درمحدوده 700 – 500 كيلوگرم بر متر مكعب باشد
3-2 بلوك سيماني سبك رده دو : بلوك هاي سيماني سبك رده دو بلوكهايي هستند كه وزن مخصوص ظاهري آنها پس از خشك شدن در گرمخانه در محدوده 1000 – 700 كيلوگرم بر مترمكعب باشد.
3 – 3 بلوك سيماني سبك رده سه : بلوك هاي سيماني سبك رده سه بلوكهايي هستند كه وزن مخصوص ظاهري آنها پس از خشك شدن در گرمخانه در محدوده 1700 – 1000 كيلوگرم بر متر مكعب باشد.
3- 4 بلوك سيماني سبك رده چهار : بلوك هاي سيماني سبك رده چهار بلوكهايي هستند كه وزن مخصوص ظاهري آنها پس از خشك شدن در گرمخانه در محدوده 2000 – 1700 كيلوگرم بر مترمكعب باشد.
يادآوري : بلوك هاي سيماني سبك رده چهار جزو بلوك هاي نيمه سبك محسوب مي شود.
4 مواد تشكيل دهنده
بلوكهاي سيماني سبك مورد بحث در اين استاندارد از سيمان‌هاي هيدروليكي و سنگدانه‌هاي سبك پايه معدني ( طبيعي يامصنوعي ) ساخته مي شوند. مواد اوليه، نسبتهاي اختلاط، روش توليد و نوع عمل‌آوري در جريان سخت شدن بلوك بايد به گونه‌اي انتخاب شوند كه الزامات مندرج در اين استاندارد را برآورده سازد.
4 – 1 سيمان
سيمان هاي مناسب براي ساخت اين بلوكها بايد به شرح زير باشد:
– سيمان پرتلند مطابق با استاندارد بند 2-2
– سيمان پرتلند پوزولاني مطابق با استاندارد بند 2-3
– سيمان پرتلند سرباره‌اي مطابق با استاندارد بند 2-4
– سيمان پرتلند آهكي مطابق با استاندارد بند 2-5
4-2 سنگدانه هاي سبك
براي ساخت بلوكهاي سيماني سبك ، سنگدانه هاي سبك ساخته شده از پوكه معدني، رس منبسط شده يا مخلوطي از هر دو يا هر نوع سنگدانه سبك پايه معدني يا سنگدانه‌اي كه بلوكهاي ساخته شده با آن بتواند الزامات اين استاندارد را تأمين نمايد، قابل استفاده است.
4-3 مواد افزودني
استفاده از مواد افزودني مانند آهك ساختماني، پودر سنگ و افزودني‌هاي ديگر براي به دست آوردن ويژگيهاي كاربردي خاص، مجاز است به شرط آنكه اثر مخربي بر روي خواص بلوك سيماني سبك نداشته و بلوكها بتوانند الزامات اين استاندارد را تأمين كنند.
4-4 آب
آبي كه در ساخت بلوكهاي سيماني سبك مورد استفاده قرار مي‌گيرد بايد مطابق با استاندارد بند 2-6 باشد.
5 ويژگي ها
5- 1 شكل
بلوكهاي سيماني سبك ساختماني مي‌توانند به شكل مكعب مستطيل، يا اشكال ويژه هندسي توليد شوند. سطح نماي بلوكها مي‌تواند صاف يا نقش دار باشد. براي ايجاد اتصالات بهتر، سطوح جانبي اين بلوكها (سطوح غير نما) مي‌تواند داراي كام و زبانه باشد.
5-2 ابعاد
ابعاد مدولار و ترجيحي بلوكهاي سيماني سبك مطابق جدول شماره 1 مي‌باشد.
جدول شماره 1 ابعاد ترجيحي بلوكهاي سيماني سبك
|
نوع |
ابعاد (سانتي متر) |
||
|
ارتفاع |
عرض |
طول |
|
|
بزرگ |
20 |
30 |
40 |
|
متوسط |
20 |
20 |
40 |
|
20 |
15 |
40 |
|
|
كوچك |
20 |
10 |
40 |
|
20 |
8 |
40 |
|
حداكثر مجاز رواداريهاي ابعاد واقعي از ابعاد اسمي به شرح زير است:
– براي طول و عرض 3 ± ميليمتر.
– براي ارتفاع 4 ± ميليمتر.
يادآوري : ابعاد بلوك سيماني سبك بنا به سفارش خريدار تعيين مي شود و براساس اندازه اسمي اعلام‌شده از سوي توليد كننده ، روداري در هر بعد بايد در محدوده رواداري فوق الذكر باشد.
5-3 وزن مخصوص ظاهري
ميانگين وزن مخصوص ظاهري بلوكهاي سيماني سبك كه مطابق با روش آزمون استاندارد
بند 2-8 اندازه گيري مي‌شود بايد مطابق با الزامات جدول شماره 2 باشد.
جدول شماره 2 رده وزن مخصوص ظاهري بلوكهاي سيماني سبك
|
رده وزن مخصوص |
محدوده وزن مخصوص ظاهري ( كيلوگرم بر متر مكعب ) |
|
1 |
500 تا 700 |
|
2 |
700 تا 1000 |
|
3 |
1000 تا 1700 |
|
4 |
1700 تا 2000 |
حداكثر رواداري از مقادير مجاز بايد 1/0 كيلوگرم بر مترمكعب باشد.
5-4 جذب آب
جذب آب بلوكهاي سيماني سبك كه مطابق با روش آزمون استاندارد بند 2-8 اندازه‌گيري مي شود بايد مطابق با الزامات جدول شماره 3 باشد.
جدول شماره 3 جذب آب بلوكهاي سيماني سبك
|
نوع بلوك براساس |
حداكثر جذب آب حجمي (ميانگين سه بلوك) (كيلوگرم بر متر مكعب ) |
|
1 ، 2 ، 3 |
288 |
|
4 |
240 |
ميزان رطوبت
الزامات ميزان رطوبت بلوكهاي سيماني سبك كه مطابق با روش آزمون استاندارد بند 2-8 اندازه گيري مي شود، با توجه به درصد جمع شدگي خطي و برحسب شرايط رطوبت در منطقه اجرا، بايد مطابق جدول شماره 4 باشد.
جدول شماره 4 الزامات ميزان رطوبت بلوكهاي سيماني سبك
|
|
حداكثر درصد رطوبت، برحسب كل جذب آب ( ميانگين 3 بلوك ) |
||
|
ميزان جمع شدگي خطي (درصد) |
شرايط رطوبت در منطقه اجرا ( محيط مصرف ) |
||
|
|
مرطوب 1 |
نيمه مرطوب 2 |
خشك 3 |
|
كمتر از 03/0 |
45 |
40 |
35 |
|
03/0 تا كمتر از 045/0 |
40 |
35 |
30 |
|
045/0 تا حداكثر 065/0 |
35 |
30 |
25 |
|
1 : ميانگين رطوبت ساليانه بيش از 75 درصد 2 : ميانگين رطوبت ساليانه 50 تا 75 درصد 3 : ميانگين رطوبت ساليانه كمتر از 50 درصد
|
|||
5-6 مقاومت فشاري
مقاومت فشاري بلوكهاي سيماني سبك غيرباربر( محصول نهايي ) كه مطابق با روش آزمون استاندارد بند 2-8 اندازه‌گيري مي‌شود بايد مطابق با الزامات جدول شماره 5 باشد.
جدول شماره 5 مقاومت فشاري بلوكهاي سيماني سبك غير باربر
|
رده مقاومت فشاري |
حداقل مقاومت فشاري ( كيلو گرم بر سانتي متر مربع ) |
|
|
ميانگين سه بلوك |
بلوك منفرد |
|
|
2 |
25 |
20 |
|
4 |
50 |
40 |
|
6 |
75 |
60 |
|
8 |
100 |
80 |
5-7 جمع شدگي خشك خطي
ميزان جمع شدگي خطي بلوكهاي سيماني سبك، كه مطابق با روش آزمون استاندارد بند 2-9 اندازه‌گيري مي‌شود ، ( محصول نهايي ) بايدحداكثر شصت‌وپنج‌هزارم (065/0 ) درصد باشد.
6 ويژگي ظاهري
تمام بلوكها بايد سالم، بدون شكستگي و همچنين بدون نواقص ديگري باشند كه باعث ضعف بلوك در كار مي‌گردد. از اين رو، بايد يكايك بلوكها در هنگام استفاده بازرسي شده و از مصرف بلوكهاي معيوب خودداري شود.
درسطوحي از بلوكهاكه در نما مورد استفاده قرار مي گيرد ، نبايداز فاصله 6 متري ، ترك ، بيرون پريدگي و همچنين نواقص ديگري مشاهده گردد.
در يك محموله، پنج درصد بيرون پريدگي بزرگتر از 25 ميليمتر در هر يك از ابعاد، يا تركهايي با عرض بزرگتر از نيم ميليمتر وطول بيشتر از 25 درصد ارتفاع اسمي بلوك نباشد، مجاز است.
7 نشانه‌گذاري
از هر 25 بلوك سيماني روي يك بلوك و يا روي مجموعه يك محموله ( مانند بسته بندي روي پالت ) و يا روي بارنامه كالا اطلاعات زير بايد حك يا چاپ شده باشد :
نام توليد كننده يا علامت تجارتي آن
رده وزن مخصوص
رده مقاومت فشاري
ابعاد اسمي
تاريخ توليد
علامت استاندارد در صورت اخذ مجوز
جمله ساخت جمهوري اسلامي ايران