بچینگ بتن | دستگاه مرکزی ساخت بتن | انواع بچینگ یا دستگاه ساخت بتن

مخلوط ‌كن‌هاي مكانيكي امروزه مخلوطكن‌هاي متنوعي وجود دارد، اما به طور كلي مي‌توان آنها را به دو گروه تقسيم كرد : – مخلوط‌كن ‌هاي استوانه‌اي – مخلوط‌كن‌هاي عمودي يا تغاري

 مخلوط ‌كن‌هاي مكانيكي

 امروزه  مخلوطكن‌هاي متنوعي وجود دارد، اما به طور كلي مي‌توان آنها را به دو گروه تقسيم كرد :

– مخلوط‌كن ‌هاي استوانه‌اي

– مخلوط‌كن‌هاي عمودي يا تغاري

مخلوط ‌كن استوانه‌اي: مخلوط‌كن‌هاي با ديگ استوانه‌اي در ظرفيت‌هاي از 140 تا 2800 ليتر ساخته مي‌شوند و توليد آنها بين 4 تا 90 متر مكعب در ساعت است. سرعت دوران ديگ حدود 10 تا 35دور در دقيقه است. ترتيب ريختن مصالح به داخل اين نوع مخلوط‌كن‌ها بستگي به نوع مخلوط دارد، ولي معمولاً ترتيب ريختن عبارت است از : شن، سيمان، ماسه و آب كه بهتر است ابتدا قسمتي از آب مخلوط به مخلوط‌كن ريخته شود و سپس در حين اختلاط مصالح، بقيه آب بتدريج به مخلوط افزوده شود.  مخلوط‌كن‌هاي داراي ديگ استوانه‌اي به دو نوع ديگ كج شونده و ديگ غير كج شونده تقسيم مي‌شوند.

در مخلوط‌كن‌هاي كج شونده (شکل 2 )، بتن بعد از اتمام اختلاط با كج شدن ديگ تخليه مي‌شود. تخليه بتن در مخلوط‌كن كج شونده بسيار سريع بوده و در نتيجه امكان جدا شدن دانه‌ها وجود ندارد، بنابراين، اين نوع مخلوط‌كن براي بتن با كارايي كم و يا براي بتن با مصالح سنگي درشت مناسب است.

شكل 2-  انواع مخلوط‌كن‌های کج شونده

در نوع مخلوط‌كن‌هاي غير كج شونده (شکل 3) ، محور ديگ هميشه به صورت افقي است و تخليه با معكوس كردن حركت ديگ انجام مي‌پذيرد. به دليل آنكه تخليه با سرعت كم انجام مي‌گيرد، امكان جدا شدن سنگدانه‌ها وجود دارد. بنابراين اگر مخلوط بتن مستعد جداشدگي ذرات مي‌باشد، نبايد از اين نوع مخلوط‌كن استفاده شود.

شكل 3-  یک نمونه مخلوط‌كن‌ غیر کج شونده

 مخلوط كن عمودي : اين نوع مخلوط‌كن‌ از يك ظرف استوانه‌اي تشكيل شده است كه درمحور آن تيغه‌ها نصب شده اند. در بعضي از انواع آن، تيغه‌ها و ظرف در جهت عكس يكديگر مي‌چرخند و در بعضي ديگر، فقط تيغه‌ها چرخش دارند. چرخش تيغه‌ها سبب مي‌گردد تا اختلاط به نحو مطلوب انجام گيرد و از چسبيدن ملات بر روي ديواره ظرف جلوگيري شود. در هنگام اختلاط، كيفيت مخلوط قابل مشاهده بوده و چنانچه نياز به تنظيم مخلوط باشد، امكان آن وجود خواهد داشت.

اين نوع مخلوط‌كن‌ها، به خصوص براي بتن‌هايي با چسبندگي زياد و كارايي كم و همچنين ساخت مقدار كم بتن مناسب است، به همين دليل معمولاً در آزمايشگاه نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرند (شكل 4).

كاميون مخلوط كن (تراك ميكسر)

در برخي از كارخانه‌هاي توليد بتن، از تراك ميكسر هم براي اختلاط بتن و هم براي حمل آن استفاده مي‌شود. در اين مورد، در فصل پنجم (انتقال بتن) توضيحات بيشتر ارائه شده است.

مدت مخلوط كردن

 مدت بهينه مخلوط كردن بستگي به عوامل زير دارد :

• نوع مخلوط كن
• شرايط و وضعيت مخلوط‌كن(از نظر وضعيت فني و ظاهري)
• سرعت دوران مخلوط‌كن
• مقدار يا حجم بتن
• نوع مخلوط بتن
• ترتيب و نحوه ريختن مصالح در داخل ديگ مخلوط كن

با در نظر گرفتن تعداد عوامل موثر، بهترين روش براي تعيين مدت مطلوب مخلوط‌كردن، انجام دادن آزمايش با مخلوط‌كن و بتن مورد نظر است. معمولاً مخلوط‌هاي خشك (اسلامپ كم) نياز به مدت اختلاط طولاني‌تر دارند. درمواردي كه بتن حاوي سنگدانه‌هاي شكسته است نياز به مدت بيشتري نسبت به سنگدانه‌هاي طبيعي (گرد) براي مخلوط كردن دارد. تحقيقات نشان مي‌دهد كه تعداد چرخش مخلوط‌كن با سرعت ارائه شده توسط سازنده، مهمتر از زمان مخلوط كردن است و به طور كلي بيش از 20 چرخش براي مخلوط شدن مطلوب بتن، لازم نمي‌باشد. براي انواع مخلوط‌كن تا m³ 1 ظرفيت، كه با سرعت صحيح كار ‌كنند، زمان مورد نياز براي مخلوط كردن كمي بيش از 1 دقيقه است. معمولاً زمان مناسب مخلوط كردن بين 1 تا 5/1  دقيقه است. براي مخلوط‌كن‌هايي كه با سرعت زياد كار مي‌كنند، زمان 30  ثانيه كفايت مي‌كند. به طور كلي مي‌توان از جدول 1، به عنوان راهنماي زمان مخلوط كردن استفاده نمود. زمانهاي ارائه شده در جدول 1 ، پس از آنكه مصالح به غير از آب در مخلوط‌كن قرار داده شدند، شروع مي‌گردد.

جدول 1 –  مدت مخلوط كردن

زمان مخلوط كردن (دقيقه)	ظرفيت مخلوط كن  (m3)
5/1	2 يا كمتر
2	5/2
5/2	0/3
3	0/5

 به عنوان راهنمايي مي‌توان به خاطر سپرد كه براي هرمتر مكعب اضافي، به مدت مخلوط كردن يك چهارم دقيقه افزوده مي‌‌شود. براي بتن با مقاومت زياد توصيه مي‌شودكه مدت مخلوط كردن افزايش يابد. هر چند افزايش مدت، سبب كاهش كارايي مخلوط و گاه ظرفيت توليد بتن مي‌گردد.

اصول به كار گيري  مخلوط‌كن‌ها

براي آنكه اختلاط بتن تازه به نحو مناسب انجام شود، رعايت نكات زير ضروري است:

1- در مخلوط كن‌هاي عمودي، بهتر است كه تمام مصالح همزمان در مخلوط‌كن ريخته شود (قبل از آنكه مخلوط‌كن شروع به چرخش كند) و از ريختن مصالح پشت سر هم در حين چرخش مخلوط‌كن اجتناب گردد. ريختن مصالح به طور همزمان موجب مي‌شود كه مخلوط بتن يكنواخت باشد.

2- عمل مخلوط كردن بايد تا رسيدن به رنگ، ظاهر و رواني يكنواخت مخلوط بتن، ادامه يابد.

3- نبايد مخلوط‌كن را بيش از ظرفيت بارگيري كرد. مقدار مصالح بيش از حد، سبب مي‌شود تا مخلوط بتن نامناسب گردد و امكان آسيب رساندن به  مخلوط‌كن نيز وجود دارد.

4- احتمال دارد سنگدانه‌هاي درشت كه در بتن مخلوط شده، به طور يكنواخت پخش نگردد. بنابراين به جاي آنكه مخلوط بتن به صورت بخش‌هاي كوچك از مخلوط‌كن تخليه شوند، بهتر است تمام مخلوط‌ بتن يكجا در داخل يك ظرف تخليه گردد.

5- سرعت مخلوط‌كن بايد بر اساس توصيه كارخانه سازنده تنظيم شود.

6- ممكن است در اولين پيمانه مخلوط بتن، مقداري ملات سيمان در مخلوط‌كن باقي بماند. بنابراين بهتر است حدود 5 درصد سيمان، آب و ماسه در اولين پيمانه، بيشتر از پيمانه‌هاي بعدي مورد استفاده قرار گيرد.

7- در صورت فرسوده شدن و خراب شدن تيغه‌هاي مخلوط‌كن، بايد  تيغه‌ها تعمير يا جايگزين شوند.

8- پس از اتمام عمليات مخلوط كردن، ديگ مخلوط‌كن بايد كاملاً  شسته و تميز شود.