23 بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان : از بتن در اکثر پروژه های ساختمانی استفاده می شود و یکی از مهم ترین مصالح ساختمانی به حساب می آید. و به دلیل مزایای بی شمار آن مانند : سختی و پایداری در برابر شکستگی ، مقاومت بالا در برابر فشار زیاد ، قابلیت چند منظوره بودن ، طول عمر بالا ، شناخت آن برای ساخت و ساز بسیار مهم است.
انتخاب نوع بتن مناسب با توجه به نوع کاربرد آن بسیار مهم است. برای انتخاب بهترین نوع بتن باید با توجه به نیاز ساختمان ، شرایط محیطی و … تحقیق کرد و مزایا و معایب هر کدام با توجه به کاربرد آن را در نظر گرفت.
آشنایی با انواع بتن و کاربرد آن
انواع بتن را می توان از جهات گوناگون نظیر استقامت فشار، خواص عملکرد، کارایی بتن و … مورد ارزیابی قرار داد. بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان معمولا انواع متنوعی دارند. این بتن های پر کاربرد در حال حاضر در خیلی از ساخت و ساز ها بکار برده می شوند. در طی زمان و با پژوهشات و تحقیقات بسیاری ایجاد شده اند. هر یک مطابق خصوصیاتی چون متریال استفاده شده، نحوه اختلاط، شیوه تولید، مکان کارایی، نوع اثر هیدراتاسیون و … جهت امور خاص و در وضعیتی متفاوت بکار برده می شوند. در حقیقت این خصوصیات سبب شده اند تا بتن ها در اقسام و گروه های متمایزی قرار بگیرند.
همان گونه که می دانید بتن از متریال دانه ای، سیمان و حتی سنگدانه ایجاد شده است. به دلیل خصوصیات و مصارف وسیعی که در صنعت ساختمان سازی دارد از سوی خیلی از بنا ها و معماران مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است. از انواع این بتن ها می توان به بتن مقاومت عادی، بتن ساده، آرمه، غیر مسلح، مسلح، پیش تنیده، پیش ساخته، پلیمری، آماده، مقاومت بالا، دوام بالا، خود تحکیم، مکیده، شاتکریت، متخلل، پمپ شونده، استامپی، آهکی، آسفالتی، وکیومی، غلتکی، زودگیر، شیشه ای اشاره نمود.
انواع بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان مطابق نوع کاربرد
انواع بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی از لحاظ نوع کاربرد کدامند؟ چنانچه شما هم جزء آن گروه از کسانی هستید که می خواهید یک پروژه ساختمانی را از اول تا پایان خودتان انجام دهید، نخست ضروری است تا آگاهی خود را در خصوص اقسام بتن این صنعت، کارایی بتن، متریال و بتن پر مصرف که در آن استفاده می شود، افزایش دهید. بتن معمولا اقسام متنوعی دارند که در ادامه آنها را نام خواهیم برد:
• بتن مقاومت عادی
بتنی که از در هم آمیختن متریال پایه یعنی آب و سیمان و سنگدانه تولید شده بتن عادی را تولید می کند. استقامت این گونه از بتن معمولا از ۱۰ الی ۴۰ مگا پاسکال متغیر است. این نوع بتن شامل زمان گیرایی اولیه ۳۰ دقیقه الی ۱ و نیم ساعت می باشد. این مدت زمان به ویژگی های سیمان بکار برده شده و وضعیت آب و هوایی مکان پروژه بستگی دارد.
•بتن ساده یا عادی
این بتن جزء بتن هایی به حساب می آید که بدون هر نوع افزودنی بتن می باشد. مواد عمده ایجاد کننده آن آب، سیمان و سنگدانه می باشد. مقدار چگالی این گونه بتن معمولا ۲۲۰۰ الی ۲۵۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد. معمولا استقامت فشاری آن بین ۲۰۰ الی ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع در تغییر است. کاربرد این بتن اکثرا در روسازی ساختمان ها می باشد.
• بتن آرمه
بتن آرمه جز آن گروه از بتن های پر مصرف به حساب می آید که آرماتور هایی درون آن واقع شده اند تا مقدار استقامت کششی بتن را بالا ببرند. همان گونه که بیان شد بتن ساده دارای استقامت کششی ضعیف ولی استقامت فشاری مطلوبی است، بدین علت با واقع شدن آرماتور ها داخل بتن، مقدار استقامت کششی آن را هم افزایش می دهند.
• بتن ساده یا غیر مسلح
در بتن ساده معمولا هیچ نوع میلگردی جهت مسلح نمودن بتن بکار برده نشده است. اصلی ترین متریال در آن نیز آب، سیمان و سنگدانه است. پر مصرف ترین میزان اختلاط هم ۱: ۲: ۴ می باشد که به اسم طرح اختلاط عادی معرفی می شود.
این گونه بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان همواره در ساخت پیاده رو ها و ساختمان ها مخصوصا در نواحی که استقامت کششی کمی مدنظر است بکار برده می شود.
•بتن مسلح
این بتن، بتنی است که جهت استقامت در مقابل نیروهای کششی تولید شده اند. این محصول در کشش ضعیف و در نیروی خیلی قوی کار می کند. در این صورت وجود میلگردهای مسلح کننده سبب توان بتن در مقابل تنش های کششی می شود. هر گونه مسلح سازی که بکار برده می شود اطمینان از اتصال میان بتن و ماده مسلح کننده الزامی است، این ارتباط چسبنده مقدار استقامت و ماندگاری بتن را معلوم می کند.
• بتن پیش تنیده
یکی از انواع بتن پر کاربرد در صنعت ساختمان بتن پیش تنیده می باشد. در اکثر ساختمان سازی های بزرگ بتنی از اجزاء بتنی پیش تنیده بهره برده می شود. پیش تنیدن یک ترفند است که در آن به میله ها، تنش کششی داده می شود. زمان مخلوط کردن و قرارگیری بتن، میله های کشیده شده با احتیاط و مستحکم در بتن واقع شده و هر جزء بتنی هم از هر سمت این میله ها نگه داشته می شوند.
زمانی که بتن خود را گرفت و محکم شد این جزء سازه زیر فشار قرار می گیرد. با بکارگیری پیش تنیدگی، بخش پایین در مقابل کشش استقامت بالاتری از خود نشان می دهد. از این بتن در پل ها، ساخت و ساز های سنگین یا سقف های شامل دال بزرگ استفاده می شود.
• بتن آماده
این بتن گونه دیگری از بتن است که در کارخانه ای مخصوص مخلوط و آماده می شود. این محصول توسط میکسر ها به مکان اجرا آورده می شوند. بعد از اینکه به این مکان آورده شدند به صورت مستقیم و بدون احتیاج به هیچ نوع تغییری آماده بکارگیری هستند. این نوع بتن در برابر بتنی که در مکان اجرا تولید می شود سطح کیفی و دقت خیلی بالاتری دارد. فراموش نکنید که بایستی مکان اجرای این بتن در فاصله مناسب باشد چرا که فاصله زیاد باعث خشک شدن بتن می شود.
•بتن پلیمری
در قیاس با بتن عادی در بتن پلیمری به جای سیمان از پلیمر جهت اتصال به سنگ دانه استفاده می شود. ساخت این نوع بتن به کم کردن محوطه خالی میان سنگ دانه ها کمک بسزایی می کند. در نهایت مقدار پلیمر مورد نیاز جهت اتصال سنگ دانه ها کاهش می یابد. در این صورت سنگ دانه ها تقسیم بندی و پس از آن مخلوط می شوند تا حداقل مقدار فضای خالی و حداکثر دانسیته ایجاد شود. این نوع بتن پرکاربرد شامل ۳ نوع، بتن اشباع از پلیمر، بتن سیمان پلیمری و بتن اشباع جزئی می باشد.
• بتن مقاومت بالا
بتن با مقاومت زیاد ، بتن شامل ۴۰MP می تواند جزء بتن مقاومت بالا به حساب آید. این استقامت زیاد با کم کردن نسبت آب به سیمان حتی کمتر از مقدار ۰: ۳۵ تولید شده است. ساخت کریستال های کلسیم هیدروکسید که خطرآفرین ترین ماده در زمان هیدراتاسیون جهت معیار های مقاومت است با بکارگیری سیلیکا فوم کاهش داده می شود. این بتن شامل ماندگاری کم بوده که در بکارگیری آن مسائلی به وجود می آید.
• بتن دوام بالا
از دیگر انواع بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان می توان به بتن دوام بالا اشاره نمود. این بتن با معیار های ویژه ای تطبیق داده می شود که فقط به استقامت بتن محدود نیست. بهتر است بدانید که بتن استقامت بالا می تواند دوام زیادی داشته باشد ولی مسلما بتن دوام بالا نمی تواند استقامت زیادی داشته باشد. معیار های مطابق با این گونه بتن شامل استقامت سال های اولیه، قرار گیری و اجرای راحت بتن، گرمای هیدراتاسیون، نفوذ پذیری و دانسیته، مسائل زیست محیطی، ماندگاری بالا و…می باشد.
• بتن خود تحکیم
یکی از اقسام بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان بتن خود تحکیم می باشد. مخلوط بتن بعد از بکارگیری خود به خود و با وزن تحکیم شده، به اسم بتن خود تحکیم معرفی می شود. در این زمان هیچ نوع لرزشی در اعمال بتن نیاز نیست. این گونه بتن کاربرد آسانی دارد و شامل سایز اسلامپ ۶۵۰ الی ۷۵۰ می باشد. به دلیل بکارگیری آسان این بتن به آن بتن جاری هم گفته می شود. چنانچه در محلی از مسلح کننده های ستبر و ضخیم بهره برده شود این بتن کاربرد ایده آلی خواهد داشت.
انواع بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان مطابق خصوصیات خاص
اقسام متنوعی از بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان با ملاحظه به متریال، نحوه مخلوط کردن، شیوه اجرا و تولید، حوزه بکارگیری آنها و شیوه عکس العمل هیدراسیون آن ها معرفی شده است. در ادامه به برخی از این بتن ها مطابق خصوصیات آنها خواهیم پرداخت.
• بتن مکیده
بتن با آب زیاد در قالب های مخصوص ریخته می شود. پس از آن آب اضافی توسط پمپ برداشته می شود. بدین جهت سازه بتنی در قیاس با روش ساخت و ساز عادی زودتر مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع بتن در طی ۱۰ روز به استقامت فشاری ۲۸ روزه خود خواهد رسید و استقامت فشاری این محصول در مقایسه با اقسام بتن عادی بالاتر از ۲۵ درصد می باشد.
• بتن پمپ شونده
یکی از خصوصیات عمده بتن بکار برده شده در ساختمان سازی های بزرگ مخصوصا جهت ساخت و ساز های بلند، منتقل نمودن بتن به ارتفاع می باشد. بتن بکار برده شده جهت پمپاژ بایستی کارایی لازم داشته باشد تا به آسانی توسط لوله انتقال داده شود. لوله مدنظر صلب یا شلنگ منعطف خواهد بود و بتن را به مکان مورد نظر تخلیه می کند.
• بتن استامپی
این بتن پرکاربرد بتن معماری است که در آن می توان نمونه های حقیقی شبیه سنگ های طبیعی، کاشی ها و … با جایگذاری لنت های استامپ تخصصی را به دست آورد. این استامپ موقعی بر روی بتن اجرا می شود که در وضعیت لاستیکی باشد. این گونه بتن همواره در تولید راهرو ها، کف داخلی و پاسیو بکار برده می شود.
• بتن آهکی
در تولید این نوع بتن پرکاربرد صنعت ساختمان آهک به جای سیمان استفاده می شود. ساختار های تولید شده از این گونه بتن تجدید پذیر می باشند و به آسانی پاکیزه و تمیز می شوند. مسئله قابل توجه در خصوص بتن آهکی این است که برعکس سیمان خواص زیست محیطی و بهداشتی بسیاری دارد. این نوع بتن در ساخت کف ها، گنبد ها و حتی طاق ها هم بکار برده می شود.
• بتن آسفالتی
از اقسام بتن می توان بتن آسفالتی را نام برد که تلفیقی از سنگدانه ها و آسفالت می باشد. این بتن یکی از کاربردی ترین بتن ها در تولید روکش جاده ها، پارکینگ ها، فرودگاه ها و … به حساب می آید.
• بتن غلتکی
این بتن توسط غلتک های سنگین بر روی زمین پیاده سازی می شود. از این بتن معمولا در حفاری ها استفاده می شود. پس از پیاده سازی، چگالی زیادی تولید شده و در پایان یک بلوک یکدست مقاوم تولید می شود.
• بتن زودگیر
این بتن جزء آن گروه از مصالح ساختمانی است که فقط چندین ساعت پس از ساخت سفت شده و به استقامت چشمگیری می رسند. بدین علت می توان قالب ها را خیلی زود جدا نموده و بیشترین سرعت را در پیش بردن سازه مشاهده نمود. از این بتن اکثرا در تعمیرات جاده بهره برده می شود.
•بتن شیشه ای
جهت ساخت این نوع بتن پرکاربرد در صنعت ساختمان معمولا شیشه های بازیافتی بکار برده می شود. این بتن ها در قیاس با بتن های عادی ظاهری جذاب تر ایجاد می کنند. از جمله خصوصیات این بتن ها می توان عمر زیاد و عایق دمایی مطلوب در قیاس با بتن عادی را نام برد.