مشخصات فنی ، اجرایی و ساخت لقمه های بتنی یا اسپیسر های بتن
فاصلهنگهدارها براي تنظيم و حفظ فاصله ميلگردها تا سطح قالب يا بتن در حين نصب و بتنريزي و تراكم تا زمانيكه امكان جابجايي آن در داخل بتن وجود داشته باشد، بكار ميرود. در واقع بخشي از سطح بتن عملاً توسط فاصلهنگهدار (لقمه) اشغال ميشود و بنابراين كيفيت آن مانند بتن در قسمت سطحي بعنوان پوشش روي ميلگرد حائز اهميت است. هماهنگي و شباهت عملكرد آن بويژه در برابر تغيير رطوبت و تغيير دما با بتن اصلي ميتوا
-6 – فاصلهنگهدارها (لقمهها)
2-6-1- ملاحظات كلي
فاصلهنگهدارها براي تنظيم و حفظ فاصله ميلگردها تا سطح قالب يا بتن در حين نصب و بتنريزي و تراكم تا زمانيكه امكان جابجايي آن در داخل بتن وجود داشته باشد، بكار ميرود. در واقع بخشي از سطح بتن عملاً توسط فاصلهنگهدار (لقمه) اشغال ميشود و بنابراين كيفيت آن مانند بتن در قسمت سطحي بعنوان پوشش روي ميلگرد حائز اهميت است. هماهنگي و شباهت عملكرد آن بويژه در برابر تغيير رطوبت و تغيير دما با بتن اصلي ميتواند كمك مؤثري در بالا رفتن دوام بتن و سازه بتني باشد. همچنين تردد افراد و حركت وسايل بر روي ميلگردها درهنگام بتنريزي ميتواند به ايجاد ترك در محاذات ميلگردها بيانجامد و فاصلهنگهدارهاي متصل به ميلگردها و مقاوم در برابر نيروهاي وارده باعث كاهش اين لرزشها و تغيير شكل ميلگردها ميگردد، بشرط آنكه اين فاصلهنگهدارها در فواصل مناسب نصب شود.
2-6-2– دستورالعملها
- فاصلهنگهدارها بايد محكم و با دوام باشند بطوري كه باعث خوردگي و نيز از بين رفتن پوشش بتني نگردند.
- فاصلهنگهدارها بايد قبل و بعد از بتن ريزي زير بارهاي وارده تغيير شكل ندهند.
- فاصلهنگهدارها بايد طوري انتخاب شوند تا پيوستگي بتن را حفظ نمايند.
- فاصلهنگهدارها و ميلگردها بايد كاملاً در موقعيت خود تثبيت شده باشند و بتن ريزي سبب حركت آنها نگردد.
- فاصلهنگهدارهايي كه در محل كارگاه ساخته مي شوند (توسط سيمان و سنگدانه هاي مناسب) بايد با دوام و بدون تخلخل بوده و مقاومت آن در حدود مقاومت بتن احاطه كننده اطراف باشد. اين نوع فاصلهنگهدارها پس از ساخت بايد طبق ضوابط آييننامه آبا عمل آوري شوند. نسبت آب به سيمان مخلوط مورد استفاده در ساخت فاصلهنگهدارها نبايد بيشتر از مخلوط بتن باشد. ميزان جذب آب اين فاصلهنگهدارها بايد پس از 30 دقيقه كمتر از 5/3 درصد وزني آنها باشد.
- معمولاً در هنگام ساخت فاصلهنگهدارها با مخلوط سيمان و سنگدانه مناسب، حداكثر اندازه سنگدانه بايد به مراتب كوچكتر از ضخامت پوشش روي ميلگردها باشد و توصيه ميشود به يك سوم ضخامت پوشش محدود گردد. در اين حالت براي دستيابي به نسبت آب به سيمان مورد نظر در بتن اصلي ميزان مصرف سيمان و آب براي تأمين رواني مناسب افزايش مييابد. بكارگيري روانكننده در ساخت اين بتن يا ملات براي پرهيز از افزايش آب و سيمان توصيه مي شود.
- در ساخت فاصلهنگهدارها گاه براي بستن لقمه به ميلگرد از سيم آرماتوربندي استفاده ميشود. بايد توجه داشت فاصله سر سيم در لقمه تاسطح قالب (بتن) از ميزان حداكثر پوشش مجاز تجاوز نكند.
- فاصلهنگهدارهاي پلاستيكي و يا ساخته شده از مواد ديگر، بايد طوري انتخاب شوند تا باعث نفوذ مواد مضر به داخل بتن نگردند. در مورد عملكرد فاصلهاندازهاي پلاستيكي بعلت تفاوت زياد ضريب انبساط حرارتي آن با بتن ترديد وجود دارد.
- فواصل فاصلهنگهدارها از هم بايد طوري باشد تا با كارايي بتن هماهنگ بوده به طوري كه بتن اطراف آنها را كاملاً فرا گيرد و پيوستگي بتن از بين نرود.
- در كارگاههاي كوچك و براي كارهاي كماهميت، گاهي به جاي فاصلهنگهدارها از تكهسنگهاي برشخورده استفاده مي گردد كه اين روش توصيه نميگردد، زيرا در اثر تفاوت خواص و بافت اين سنگها با سنگدانههاي مورد استفاده در بتن، امكان نفوذ از اين نقاط وجود دارد.