ترک مویی بتن ( راه های جلوگیری از ترک بتن )

ترک مویی بتن ( راه های جلوگیری از ترک بتن )

عبارت ترک خمشی بتن ، انواع ترک در ستون بتنی ، راه های جلوگیری از ترک بتن ، عکس انواع ترک ساختمان ، ترک بتن فونداسیون، ترمیم ترک بتن سقف، ترک خوردگی تیر بتن ، ترک مویی بتن، ترک بتن در سایت کلینیک فنی و تخصصی بتن ایران –شما می توانید جهت دسترسی به مطالب ، استانداردها و محصولات مورد نظر خود از طریق پنجره جستجو در سمت راست صفحه اقدام نماید.

ترک ها در بتن به علل مختلفی روی می دهند . برخی از این ترک ها به مشکلات و شرایط اجرایی سازه ی بتنی در حین ساخت بر می گردند و برخی از ترک ها به شرایط و مشکلات سازه های بتنی در حین بهره برداری ، در این متن به انواع علل و شرایط ایجاد ترک در بتن پرداخته است. شما می توانید برای مشاوره زمینه انواع ترک ها ، علل ایجاد و راه های ترمیم و بازسازی ترک های بتن و سازه های بتنی بخش فنی و مهندسی کلینیک فنی و تخصصی بتن ایران ( 44618462-44618379 ) تماس حاصل فرمایید.

ترک خوردگی در سازه های بتنی

ملاحظات کلی

اکنون ضروری است که پیرامون تشکیل ترک ها در بتن آرمه دقیق تر بحث نمائیم.

آزمایش دقیق و آگاهانه بر روی ترکها، اطلاعات ارزشمندی را فراهم نموده که می بایست عموماً بیانگر دلیل احتمالی باشد. چنین عواملی نظیر: محل ترک، الگو، جهت (عمودی، افقی یا مورب) در ارتباط با آرماتور های اصلی و ثانویه، عرض ترکها می باشند.

عمر ترک ها می تواند با توجه به لبه های شکسته (خرد شده) ترک ها و انباشته شدن آلودگی در ترک ها بدست آید.  عرض ترک ها به طور قابل توجهی در امتداد طول آنها تغییر می کند، در حالی که ترک، باعث از هم گسیخته شدن تکه های سنگدانه می گردد. از این رو درجه بالای صحت کار، نه جنبه عملی داشته و نه ضرورت دارد. عمق پوشش آرماتورها نیز مهم بوده و نیازمند بررسی توسط پوشش سنج می باشد.

ترک ها به دلایل مختلفی ایجاد می شوند، اما به منظور تصمیم گیری در مورد نیاز یا عدم نیاز به کارهای علاج بخشی، ترک را می توان در دو دسته اصلی تحت عنوان ترک های سازه های و غیر سازه ای جای داد.

ترک سازه ای

این نوع ترک نشان می دهد که عضوهای تحت تاثیر قادر به تحمل بارهایی که قرار است با ضریب اطمینان کافی حمل شود، نمی باشند.

ترک غیر سازه ای

ترک در اثر هر عاملی به جز آنچه در بخش 4-6-2 گفته شد را ترک غیرسازه ای می نامند که این موضوع در فصل 6، بخش 6-2 بحث می شود.

بهرحال، می بایست به خاطر سپرد که در بتن آرمه، حضور ترکها می تواند منجر به خوردگی جدی آرماتورها شده که باعث می گردد عضو تحت تاثیر از لحاظ سازه ای ناایمن شود.

در ادامه انواع اصلی ترک های غیرسازه ای  که احتمالاً در ساختمان بتن آرمه موجود یافت شده است، را ارائه می نمائیم:

1. ترک پلاستیک (خمیری)
2. ترک نشست پلاستیک (خمیری)
3. ترک ناشی از خوردگی آرماتور
4. ترک انقباض خشک شدگی
5. ترک انقباض حرارتی
6. ترک نقشه وار (خرد شدگی)
7. ترک ناشی از ساخت نامناسب
8. ترک ناشی از واکنش قلیا- سیلیس
9. ترک خمشی

می بایست خاطر نشان نمود که کدهای آیین نامه ای طراحی سازه ای بتن آرمه پذیرفته اند که ترک های محدود شده در ناحیه کشش اعضا احتمالا رخ داده و در صورتی که عرض ترک در سطح بتن محدود باشد، صدمه ای را وارد نمی کند.

آیین نامه BS 1881، بخش 2، قسمت 3-2-3، پیشنهاد می کند که حداکثر عرض ترک نبایستی از 3/0 میلیمتر بیشتر باشد.

این فصل مرتبط با بررسی عیب ساختمانهای موجود که احتمالاً بیش از ده سال (یا بیش از 25 سال) قدمت دارند، می باشد. بنابراین تنها آن ترکهایی که احتمالاً در این ساختمانها یافت می شود، در اینجا بحث خواهد شد که تحت شماره های (3)، (4)، (5) ، (6)، (7)، (8) و (9) تقسیم می شوند.

بسیاری از ترکها ارتباط تنگاتنگی با خوردگی آرماتورها دارند. تعیین اینکه آیا امکان تشکیل ترک هست یا خیر، بسیار حائز اهمیت است، به عنوان مثال، در اثر تنش کششی بیش از حد مجاز در زیر تاق یک ستون. از این رو رطوبت و کربناته شدن به فولاد راه یافته که یا باعث خوردگی آن (در اثر سایر عوامل) شده و منجر به تشکیل زنگ که باعث ترک خوردن بتن می شود.

ترک ناشی از انقباض خشک شدگی

این نوع ترک در اثر تعدادی از عوامل که عمده آن مخلوط بد طراحی (آب بسیار زیاد، مصالح با دانه بندی ضعیف، شامل نسبت بالایی از مصالح ریزدانه) و عمل آوری ناکافی به وجود می‌آید.

با افزایش درصد مصالح ریزدانه در مخلوط، آب بیشتری جهت کارایی مورد نظر نیاز خواهد بود. تمامی بتن ها و ملات ها در شرایط خشک، منقبض می شوند و در اثر آن تمایل به عریض شدن ترک ها در اثر سایر عوامل بوجود می آید. انقباض کلی (جابجایی رطوبت) از انقباض برگشت ناپذیر و برگشت پذیر تشکیل می شود. در شرایط خشک شدن اولیه، میزان قابل توجهی از انقباض کل، برگشت ناپذیر است، اما پس از چند سیکل تر و خشک شدن، انقباض تقریباً کاملا برگشت پذیر می شود.

کاربرد سنگدانه های انقباض پذیر (فصل اول، بخش 2-6)، می تواند موجب انقباض جدی در بتنی که از آنها ساخته شده است، گردد. تا آنجا که به انگلستان مربوط است، سنگدانه های انقباض پذیر تنها در شمال انگلستان و اسکاتلند یافت شده است. انقباض می تواند به طور جزئی مقید شده و عرض و فاصله ترک به وسیله آرماتور کنترل شود.

تجربه من این است که ترک های ناشی از انقباض خشک شدگی به طور کلی به موارد زیر محدود می شوند:

1. اعضای غیر سازه ای که تنها دارای آرماتور اسمی برای کنترل می باشند، نظیر: واحدهای پیش ساخته.
2. آستر کف، شمشه کاری و اندود کردن
3. دیواره های جانپناه با توزیع ناکافی فولاد، تنشهای ناشی از انقباض خشک شدگی اغلب به صورت تنش های انقباض حرارتی بحث می شوند.

ترک ناشی از انقباض حرارتی

در طی فرایند گیرش و سخت شدن بتن، گرمای قابل توجهی در اثر واکنش شیمیایی بین سیمان و آب اختلاط حاصل می شود. این امر منجر به افزایش محسوس دما در بتن می گردد. دمای حداکثر، زمان رسیدن به آن و سپس سرد شدن، به عوامل بسیاری وابسته است. در حالیکه دمای بتن بالغ افزایش می یابد، بتن منبسط شده و در هنگام سرد شدن، منقبض می گردد. ضریب انبساط حرارتی (و انقباض) به عواملی وابسته است که مهمترین آنها نوع رنگدانه و نسبت های اختلاط می باشند. با نسبت های اختلاط یکسان، بتن با سنگ دانه آهکی ضریب انبساط حرارتی به مراتب پایین تری نسبت به بتن ساخته شده شن چخماقی دارد.

ترک ناشی از انقباض حرارتی عمدتاً ناشی از توزیع ناکافی فولاد رخ می دهد که در هنگام سرد شدن بتن بالغ از دمای ماکزیمم خود، تنش‌های رشد یافته را تحمل می کند.

این مساله در دیوارهای جانپناه، دیوارهای حائل، دال های طره ای تراس و گاهی هم در دال های کف اتفاق می افتد. کد آیین نامه BS 8007، مرتبط با مخازن آب به طور دقیق به مساله طراحی می پردازد.

ترک های نقشه وار ( خرد شدگی)

این موضوع واقعا نوع خاصی از ترک در اثر انقباض حاصل از خشک شدگی بوده و حذف کامل آن اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار خواهد بود. این نوع ترک خوردگی گاهی اوقات در واحدهای پیش ساخته با کیفیت بالا رخ می دهد اما به طور معمول در کف ریزی های بتنی با کیفیت بالا نظیر موزائیک گرانولیتی و درجا بافت می شود. عرض ترک معمولاً در بازه 1/0 تا 3/0 میلیمتر و عمق آن نیز به ندرت از 5/0 میلیمتر تجاوز می کند. این نوع ترک خوردگی در سالهای خیلی ابتدایی عمر بتن رخ می دهد اما به دلیل ریزی ترک ها اغلب بدان توجه نشده و برای ماه ها یا حتی سالها گزارش نمی شود. این نوع ترک خوردگی تاثیر منفی بر دوام بتن نمی گذارد و در واحدهای پیش ساخته که در ترکیب آنها از سیمان پرتلند سفید استفاده شده، احتمال پر شدن ترکها با آلودگی های ریز وجود داشته که این امر منجر می گردد ترکها بیشتر به چشم بیایند.

این نوع از ترک گاهی اوقات با الگوی ترک های ناشی از واکنش قلیا- سیلیس اشتباه گرفته می شود. به بخش 4-6-3-5 که در ادامه آمده و فصل 3، بخش 3-6 توجه نمایید.

ترک خوردگی ناشی از ساخت و ساز نادرست

تجربه من این است که ترک های ناشی از ساخت و ساز نادرست، معمولاً از نواقص موجود در حذف  قالب ها، مانند حذف نادرست، توجه ناکافی به حذف، و استفاده از نوع ماده رها سازی نادرست رخ  می دهد. این امر می تواند منجر به خسارت  اولیه به نبشی های تیرها، ستون ها و دال های کف گردد.

این خسارت اغلب به عنوان بخش قرارداد اصلی تعمیر می گردد اما ملات های عملیات تعمیر از انقباض خشک شدگی خسارت دیده و ترک به وجود آمده در اطراف محل تعمیر توسعه می یابد. در زمانی که  ترک ها عریض می شوند، رطوبت اجازه می باید تا به درون آنها نفوذ نموده و در آب و هوای سرد منجمد شده و موجب عریض تر شدن ترک ها و در نهایت خرد شدن شود.

اگر ترک به سمت پایین و آرماتورها گسترش یابد (که در عمده موارد هم اتفاق می افتد، ، خوردگی آرماتورها اتفاق افتاده که منجر به خرد شدگی و در بسیاری از موارد از هم گسستگی کل ملات تعمیر می گردد. این موضوع در شکل 4-6 نشان داده شده است.

ترک خوردگی ناشی ازرواکنش قلیا- سیلیس

تاثیر واکنش قلیا- سیلیس (ASR) بر بتن در فصل سوم، بخش 3-5-13 ارائه گردید. در سطوح صاف، مشابه فرم بدی از ترک نقشه وار می باشد (شکل 3-6). یک شاخص مناسب برای اینکه نشان دهد چنین ترک های نقشه وار ASR است، تراوش نمودن ژل سفید مایل به زرد از ترکها بوده که شبیه به شکفته شدن آهک بیرنگ می باشد. ارزیابی علت ترک های ناشی از نقشه وار در بتن خارجی توجه خاصی را می طلبد.