آب دادن بتن
آب دادن بتن برای جلوگیری از کاهش رطوبت بتن (کیورینگ) و عمل آوری آن و همچنین افزایش طول عمر بتن بسیار مفید و موثر است. این کار با روشهای مختلفی صورت میگیرد:
- استفاده از روش غرقآبی
- استفاده از پوشش پلی اتیلن
- استفاده از مواد عمل آوری
- استفاده از تجهیزات قالب بندی
- استفاده از سیستم بخار
آبدهی بتن بعد از بتن ریزی به روش غرقآبی، قدیمیترین روش در زمان آب دادن به بتن است. در صورت اجرای این روش به صورت صحیح، عمر سازه افزایش یافته و مقاومت آن نیز بالا می رود. ولی یکی از معایب این روش، زمانبندی برای آب دادن است.
برای اجرای صحیح در زمان آب دادن بتن با استفاده از روش غرق آبی،نیاز به دقت بالا، تعهد کاری و کنترل دقیق زمان آب دادن است. البته در این روش سنتی، هدر رفت آب نیز به مراتب بالاتر است.
در صورت تمایل برای استفاده از شیوههای مدرن برای رعایت بهترین زمان آب دادن بتن، می توانید جهت اخذ مشاوره در زمینه مواد عمل آوری و کیورینگ بتن، میزان و روش مصرف و همچنین آگاهی از قیمت با کارشناسان کلینیک بتن در ارتباط باشید.
کیورینگ و عمل آوری بتن
برای رعایت زمان آب دادن بتن، حفظ رطوبت و حرارت بتن بلافاصله بعد از جایگذاری و پرداخت بتن عملیات کیورینگ و عمل آوری صورت میپذیرد. اجرای کیورینگ و عمل آوری صحیح بتن باعث افزایش مقاومت فشاری و سایشی، افزایش طول عمر بتن و مقاومت در مقابل يخبندان میگردد.
زمان آب دادن بتن به روش عمل آوری به سه شكل: محافظت، مراقبت (عملآوری) و پروراندن (عمل آوری حرارتی) برای بتن ريخته شده در قالب ضروری است.
پس از اختلاط سيمان پرتلند با آب ، عمل هيدراتاسيون شروع میشود که این امر موجب افزایش مقاومت، دوام و وزن مخصوص بتن میشود و کاهش آب بر اثر تبخیر زیاد موجب توقف این فرایند میگردد.
بنابراین حفظ میزان آب موجود در زمان آب دادن به بتن در ابتدای کار،امری بسیار مهم و حائز اهمیت است. همین امر زمان آب دادن بتن را به یک فرایند بسیار مهم و تخصصی تبدیل کرده است.
روش های مختلف عمل آوری رطوبتی (مراقبت)
- عمل آوری عايقی
- عمل آوری با آب
عمل آوری عایقی
این روش معمولا در مناطقی که آب به سختی در دسترس قرار میگیرد، استفاده میشود و برای اجرای آن به جای آبیاری، از عایقهایی برای جلوگیری از بخار شدن آب سطح بتن استفاده میگردد.
عمل آوری با آب
در این روش با استفاده از آب رطوبت بتن را حفظ می کنند. آب مصرفی در این روش باید حاوی حداقل مواد زاید و مضر باشد،همچنین استفاده از آب بسيار سرد و يا گرم موجب ایجاد شوک حرارتی و ایجاد ترک در بتن میشود.
روش های مختلف عمل آوری با آب:
ايجاد حوضچه و غوطه ورسازی:
ايجاد حوضچه برای سطوح افقی مانند دال ها مناسب است. در پيرامون دال، لبه هایی ساخته می شود و در درون اين حوضچه آب قرار می گيرد. آب درون حوضچه نبايد بيش از oC12 سردتر از بتن باشد. همچنين می توان قطعات پيش ساخته را درون آب غوطه ور كرد كه در اين حالت، ضوابط دمای آب بايد رعايت شود.
افشاندن آب:
در دمای بيش از oC 5+ روش افشاندن آب برای عمل آوردن بتن بسيار مناسب است. روند افشاندن آب بايد پيوسته باشد، در صورتی كه افشاندن با وقفه انجام پذيرد، باعث تر و خشک شدن می گردد و در نتيجه عارضه پوسته شدن در سطح بتن بروز می كند.
پوشش های خيس:
در صورتی كه نتوان به طور مداوم با افشاندن آب، سطح بتن را مرطوب نگه داشت، استفاده از پوشش های جاذب آب از قبيل چتايی، گونی، گليم و حصير برای عمل آوردن بتن توصيه می شود. هنگام استفاده از گونی و چتايی نو بايد قبل از مصرف كاملاً شسته شود تا مواد قابل حل آن پاک شده و قابليت جذب آن بيشتر گردد.
مصالح و روش های مختلف جلوگيری از تبخير آب از سطح بتن
ورق پلاستيک يا نايلون
ورق پلاستيک بايد كاملاً سطح بتن را بپوشاند و لبه بالای آن حدود 100 ميليمتر روی هم قرار گيرد و قطعات چوب بر روی آن قرار داده شود تا ورق كاملاً در تماس با سطح بتن باشد و با وزش باد جابجا نگردد. احتمال دارد كه ورق پلاستيک باعث تغيير رنگ و ظاهر سطح بتن گردد، به خصوص اگر ورق چروكيده باشد.
تركيبات عمل آوری:
تركيبات عمل آوری به صورت مايع است كه بر روی سطح بتن پاشيده يا ماليده می شود و با ايجاد يک غشاء از تبخير آب بتن جلوگيری ميكند. اين محلول ها از اختلاط رزين های مصنوعی و طبيعی با حلال تشكيل شده اند. پس از اعمال تركيبات عمل آوری بر سطح بتن، حلال تبخير شده و رزين بر سطح باقی می ماند. غشای رزين برای مدت حدود يک تا چهار هفته باقی مانده و بر اثر هوازدگی و نور آفتاب، ترد و شكننده می گردد و از سطح بتن جدا می شود.
عمل آوردن بتن به وسيله قالب ها
قالب ها خود محافظ مناسبی هستند و از خروج آب از بتن جلوگيری می كنند. البته در چنين مواردی، سطح افقی بتن بايد مرطوب نگاه داشته شود. قالب های چوبی بايد با آب افشانی مرطوب شوند، به خصوص در هوای گرم و خشک اين عمل حايز اهميت است. اگر مرطوب نگاه داشتن قالب های چوبی امكان پذير نيست، بايد بلافاصله قالب برداری شده و روش ديگری جهت عمل آوردن بتن به كار گرفته شود. در صورتی كه امكان برداشتن سريع قالب ها بويژه در سطوح و يا ديوار و يا تيرها وجود ندارد، توصيه ميشود با شل كردن قالب ها، امكان عمل آوری با ريختن آب در درزهای موجود فراهم شود.
عمل آوری حفاظتی (محافظت)
لازم است در طول عمل آوری بتن جوان و پس از ريختن بتن، از بتن به خوبی محافظت شود تا آسيب نبيند. بارش باران و تگرگ، لرزش های شديد ماشين آلات ثابت و متحرک موجود، يخبندان، اعمال ضربه به قالب ميتواند به بتن جوان و نارس آسيب رساند و به ظاهر بتن و مقاومت و دوام آن لطمه بزند.
عمل آوری حرارتی (پروراندن)
براي افزايش مقاومت بتن در روزهای اول و محفاظت آن، در هوای سرد و جلوگيری از يخ زدن آن می توان دمای بتن داخل قطعه را بالا برد. بهترين روش برای اين كار، به كارگيری بخار آب می باشد و دمای محيط و بتن بهتر است از حدود oC 65 بيشتر نشود و عمل بخاردهی پس از گيرش بتن آغاز گردد. روش های حرارت رسانی خشک با سوزاندن مواد سوختی، نيروی برق و … امكان پذير است.
به طور كلی بايد نكات زير در آن رعايت شود تا مقاومت و دوام مورد نظر حاصل گردد:
- قبل از گيرش بتن گرمادهی انجام نشود.
- گازهای ناشی از سوختن در مجاورت بتن تازه و يا جوان قرار نگيرد.
- خشک شدگی در قطعه بتنی به وجود نيايد و گرمارسانی به صورت يكنواخت و غير متمركز انجام گردد.
- افزايش دمای بتن، در هر ساعت به oC 20 و كاهش آن نيز در هر ساعت به oC 20 محدود شود و از بروز شوک حرارتی به بتن جلوگيری گردد. در قطعات حجيم كاهش دمای بتن در هر ساعت به oC 10 محدود می شود.
- حداكثر دمای بتن به oC 65 محدود شود.
- با ايجاد عايق حرارتی در سطح بتن می توان از افت دمای بتن جلوگيری نمود و حتی دمای آن را افزايش داد. قالب چوبی، پشم شيشه، و عايق های پلی يورتان و يونوليت، كاه و پوشال و … به ضخامت كافی می تواند عمل عايق بندی را به انجام برساند. بايد از به كار بردن مواد عايق يا گرمازا در سطح بتن كه دارای مواد مضر باشد، جلوگيری نمود.
مدت زمان مراقبت (عمل آوری)
مدت مراقبت به عواملی نظير نوع سيمان، مقاومت مورد نظر، نسبت سطوح نمايان به حجم، شرايط آب و هوايی به هنگام ساختن با نسبت آب به سيمان و ريختن بتن بستگی دارد. مدت زمان عمل آوری مطابق با شرايط خصوصی پيمان و نظر مشاور و دستگاه است. با توجه به شرايطی كه ممكن است در كارگاه های كوچک حاكم باشد و عمل آوری مطابق روش های ارائه شده، كاملاً صحيح انجام نگردد و يا در مناطقی كه مسايل دوام و خوردگی ميلگردها حايز اهميت است توصيه می شود.