ملات خود تراز شونده

 

BETOLEVEL 600

ملات کف سازی خود تراز شونده ( ویژه ضخامت سه تا ده میلیمتر )

شرح :

BETOLEVEL 600 ، یک ملات تک جزئی خود تراز، برای استفاده در کف سازی ها ، تولید شده از ترکیبات سیمان ، افزودنی های سیمانی و پلیمر می باشد.

موارد مصرف :

• تراز کردن و کف سازی در محیط های داخلی و خشک
• کف سازی در هتل ها ، مدرسه ها ، بیمارستانها ، فروشگاه ها و مراکز خرید.
• تراز کردن سطح قبل از نصب کاشی ، سرامیک ، سنگ های گرانیت و مرمر و نیز  سطوح سیمانی

مزایا و ویژگیها :

• بدون ترک خوردگی
• مقاومت سایشی بالا
• خود تراز
• استفاده آسان ( صرفا با آب مخلوط می شود )
• قابل اجرا در ضخامت 3 تا 10 میلیمتر

مقدار مصرف :

برای هر مترمربع به ضخامت 1 میلیمتر ، 1.7 کیلوگرم مورد نیاز می باشد. ضخامت توصیه شده برای پوشش 3 تا 10 میلیمتر می باشد.

مشخصات فنی :

Content Color Mixing Mixture Density Compressive Strength (TS EN 196) Tensile Strength Application Temperature Pot Life Drying Time HS Code

Mineral fillers, polymer modified, special cement mix Grey 25 kg BETOLEVEL 600 : 5 lt water 2,05±0,1 g/cm3 15 N/mm2 (28 days) >1 N/mm2 (28 days) +5°C to +25°C 35 minutes 5 hours 3824.90.70.00.00

روش مصرف :

آماده سازی سطح :

سطح باید از کلیه مواد ضعیف ، گرد و غبار ، روغن قالب ، رنگ ، گل و … عاری گردد. برای چسبندگی بهتر و افزایش پیوند به خصوص در سطوح خشن ، بهتر است سطح به چسب لاتکس آغشته شود.

روش اجرا :

25 کیلوگرم از محصول BETOLEVEL 600 با 5 لیتر آب با استفاده از میکسر دور پایین به مدت 3 تا 5 دقیقه مخلوط تا محصولی همگن ایجاد شود. سپس محصول را 3 تا 5 دقیقه به حال خود رها کرده و مجددا آن را به مدت 30 ثانیه میکس می نماید. ملات آماده را با استفاده از ماله شانه ای،  با ضخامت مورد نیاز بر روی سطح اعمال و پرداخت نماید. لایه اجرا شده پس از سه روز آماده اجرای پارکت و یا کف پوش نهایی می باشد. دمای مناسب اجرا 5 تا 25 درجه سانتیگراد می باشد.

بسته بندی ، مدت زمان و شرایط نگهداری :

• کیسه های 25 کیلوگرمی.
• 12 ماه در بسته بندی اولیه و اصلی .
• در محیط خشک و دمای 5 تا 35 درجه سانتیگراد نگهداری شود. در برابر حرارت زیاد و یخبندان محافظت گردد.

پاکسازی تجهیزات :

تجهیزات و لوازم استفاده شده باید بلافاصله پس از استفاده با آب شستشو شود. در صورت خشک شدن ملات بر روی تجهیزات پاکسازی صرفا به روش های مکانیکی میسر خواهد بود.

هشدارها و محدودیت ها :

• از تماس با پوست خود داری شود.
• از اجرا در شرایط بارندگی و یخبندان اجتناب گردد.
• پس از اجرا ، تا زمان سخت شدن در برابر یخ زدگی ، باران ، تردد و رطوبت شدید محافظت شود.
• لایه های بعدی حداقل سه روز پس از اجرا اعمال شود.
• از خشک شدن سریع سطح ممانعت گردد.
• از اعمال ملات در دمای کمتر از 5 درجه سانتیگراد و بیش از 25 درجه سانتیگراد خود داری نمایید.
• به مدت 24 ساعت از هر گونه ترافیک سنگین بر روی ملات اجرا شده ممانعت شود.

نکات ایمنی :

از تماس با چشم و پوست خود داری شده و پس از استفاده دست های خود را شستشو دهید. در صورت تماس با چشم، پوست و یا بلعیده شدن ، سریعا به پزشک مراجعه شود و یا به بخش ایمنی دیتا شیت مراجعه گردد.

درب ظرف را زمانی که استفاده نمی گردد بسته و به دور از دسترس اطفال نگهداری شود.

نگهداری :

مدت زمانی نگهداری ، در بسته بندی اولیه و در شرایط مناسب ، 12 ماه می باشد. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر با کلینیک فنی و تخصصی بتن ایران تماس حاصل نماید.

– مقدمه :

 مهمترين توسعه انقلابي در ساخت و اجراي بتن در چند دهه اخير ، استفاده از بتن هاي خود تراكم  ( خود تراز ) scc ميباشد . در ابتدا عمداً به عدم نياز به مهارت نيروي انساني و مزاياي اقتصادي آن توجه ميگرديد كه ميتوان اين مزايا را بصورت زير فهرست نمود .

– اجراي سريعتر

– كاهش نيروي انساني لازم

– پرداخت بهتر سطوح بتني

– جايدهي آسانتر

– محيط كار ايمنتر

– كاهش سر و صدا در غياب لرزش

– آزادي عمل بيشتر در طراحي

– امكان بكارگيري مقاطع نازكتر

– دوام بيشتر

اين بتن ابتدا در ژاپن معمول شد و سپس در اروپا بكار گرفته شد . ساخت بتن خود تراكم با بكارگيري فوق روان كننده در بتن امكان پذير گرديد . اين بتنها هم در كارگاه و هم در ساخت قطعات پيش ساخته بكار رفت . بكارگيري اين بتن در كارهاي اجرائي با تحقيقات بيشتر در زمينه ويژگيهاي فيزيكي و مكانيكي همراه شد كه در نتيجه آن محدوده وسيعي از دانش در اين زمينه ايجاد گرديد كه نتايج آن در اين راهنما آمده است اين متن در سال 2002 تهيه شده است اين مشخصات و راهنماي بتن خود تراكم محصول كار EFNARC ميباشد كه در سال 1989 پايه گذاري شده و در واقع يك تشكيلات اروپائي است كه در بريتانيا واقع ميباشد و زير نظر كميته اروپائي بتن CEB , FIB (FTP سابق ) به فعاليت ميپردازد و نتايج كار آن در آينده زمينه ساز استانداردها و آئين نامه هاي اروپائي است .

European Federation & National Trade Associations …

اين مؤسسه در زمينه بتن پاشي ، كار در تونلهاي داراي خاك نرم و بتن خود تراكم و همچنين تعمير و حفاظت بتن و ساخت كفهاي بتني و مصنوعي فعاليت نموده است و آدرسهاي پستي و پستي الكترونيك و اينترنتي مؤسسه در ذيل آمده است .

EFNARCt , Association , House , qq west street , farnhom , surrey Guq TEN

Tel : 00441252739147                fax : 00441252739140     v.k.                       

( پست الكترونيكي مربوط به دبير مؤسسه ميباشد )

در زمينه scc اين مؤسسه از كارهاي انجام شده دانشگاه paisley استفاده نموده است .

2- محدوده دامنه كاربرد :

 مشخصات اين مؤسسه ، نيازهاي خاص بتن خود تراكم را در زمينه مصالح ، نسبت ها و طرح اختلاط و كاربرد آن ارائه و تعريف ميكند . پيوستهاي موجود ، اطلاعات ارزشمندي را براي طراحان ، سازندگان و بكارگيرندگان آن و همچنين موسسات كارفرمائي و كنترل و آزمايش فراهم مينمايد .

3- استانداردهاي مرجع :

-1 EN197                          سيمان و تركيبات ، ويژگيها ، معيارهاي قبول و يكنواختي

-1 EN206                          بتن ، مشخصات ، عملكرد ، توليد و يكنواختي

EN450                             خاكستر بادي بتن ، تعاريف ، الزامات و كنترل كيفي

EN934 -2                          افزودنيهاي بتن ، تعاريف و الزامات

EN1008                            آب اختلاط بتن

EN1509001                       الزامات سيستمهاي مديريت كيفيت

EN12350 -1                      آزمايش بتن تازه – نمونه گيري

EN12350 -2                       آزمايش بتن تازه – آزمايش اسلامپ

EN12620                          سنگدانه‌هاي بتن

EN12878                          رنگدانه براي مصالح ساختماني حاوي سيمان

EN13263                          دوده سيلسي بتن – تعاريف و الزامات

4- تعاريف :

 در اين نوشته ، تعاريف زير بكارگرفته شده است .

4-1- مواد كمكي اضافي ( Addition) :

 مواد ريز دانه غير آلي ( معدني ) است كه در بتن براي بهبود خواص آن و دستيابي به خواص ويژه بكار ميرود و چسباندگي از خود بروز ميدهد . اين مواد به دو دسته تقسيم ميشود

–         مواد نسبتاً خنثي و كم اثر ( نوع 1)

–         مواد پوزولاني و هيدروليكي ( نوع 2 )

4-2- افزودني (Admixture ) :

موادي كه بهنگام اختلاط به مقدار كم به بتن يا اجزاء آن افزوده ميشود تا خواص بتن تازه يا سخت شده را تغيير دهد و اصلاح كند . اين مواد معمولاً درصد كمي از وزن سيمان است .

4-3- مواد چسباننده (Binder) :

تركيب سيمان پرتلند و مواد كمك سيماني هيدروليكي يا پوزلاني را مواد چسباننده مينامند .

4-4- قابليت رواني محدود شده :

 همان مفهوم قابليت عبور را دارد           Confined Flowability          Passing Ability

4-5- قابليت پر كردن ( قابليت رواني محدود نشده ) :

 نشانه قابليت بتن براي جريان يافتن و پر كردن كامل همه فضاي موجود در قالب را تحت وزن خود ، قابليت پر كردن مينامند . Filling Ability

4-6- مواد ريز دانه (Fines ) :

 معمولاً همان پودر سنگ ميباشد .

4-7- ملات (Mortar ) :

 بخشي از بتن كه شامل خمير (دو غاب ) مواد چسباننده و مواد ريز دانه سنگدانه هاي ريزتر از 4ميليمتر ميباشد .

4-8- خمير (Paste ):

 بخشي از بتن شامل پودر ( مواد ريز دانه ) ، آب و هوا ميباشد .

4-9- قابليت عبور ( قابليت رواني محدود شده ) :                                 passing ability

قدرت عبور ( جريان ) بتن خود تراكم از يك سوراخ مانند فضاي بين ميلگردها بدون جدا شدگي و انسداد را قابليت عبور يا قابليت رواني محدود شده مينامند .

4-10- پودر ( مواد ريزدانه ) powder or fines :

 مواد ريزتر از 125/0 ميليمتر را مواد پودري يا ريز دانه گويند اين مواد ميتوانند شامل بخشي از ماسه هاي ريز نيز باشد .

4-11- بتن خود تراكم (scc ) :

 بتني كه قادر است تحت وزنش روان شده و جريان يابد و قالب را كاملاً پر نمايد ، حتي اگر ميلگرد متراكم و انبوهي وجود داشته باشد و تياز به لرزش ندارد و در اين رابطه همگني خود را حفظ ميكند .

4-12- مقاومت در برابر جدا شدگي ( پايداري ): (stability) Segregation Resistarce

قابليت بتن خود تراكم براي اينكه در هنگام حمل و ريختن ، مخلوط همگن خود را از دست ندهد .

4-13- پايداري (stability ) :

 همان مقاومت در برابر جدا شدگي است .

4-14- قابليت جريان غير محدود :

 همان قابليت پر كردن ميباشد .

4-15- كارآرائي (Workability ) :

 معياري براي سهولت ريختن و تراكم بتن تازه است اين يك تركيب پيچيده از مفاهيم سياليت ، چسبندگي ، قابليت حمل ، قابليت تراكم (تراكم پذيري ) و چسبناكي ميباشد . ( چسبندگي امري دروني و چسبناكي موضوعي خارجي يا بروني است . (چسبندگي همان Cohesiveness و چسبناكي همان Sticness است .)

5- الزامات و نيازمنديهاي اجزاء متشكله بتن خود تراكم

5-1- كليات :

الزامات اجزاء متشكله بتن خودتراكم بطور كلي مانند الزامات بتن معمولي مندرج در EN206 است . مواد بايد براي مصرف در بتن مناسب بوده و داراي مواد مضره بيش از حد مجاز نباشد تا كيفيت و يا دوام بتن آسيب نبيند و باعث خوردگي ميلگردها نگردد .

5-2- سيمان :

 بطور كلي سيمان مناسب منطبق بر مشخصات EN197-1 ميباشد

5-3- سنگدانه ها :

سنگدانه ها بايد منطبق بر EN12620 باشد . حداكثر اندازه سنگدانه به كاربرد مورد نظر بستگي دارد و معمولاً به 20 ميليمتر محدود ميشود .

ذرات ريزتر از 125/0 ميليمتر جزو مقدار پودر ( مواد ريز دانه ) محسوب ميگردد . رطوبت سنگدانه بايد دقيقاً اندازه گيري و محاسبه شود و در ساخت بتن منظور گردد تا بتن خود تراكم از كيفيت و نسبت آب به سيمان ثابت برخوردار شود ( به بخش 8 توليد و ريختن مراجعه نماييد . )

5-4- آب اختلاط :

 آب اختلاط بايد مناسب و قابل شرب باشد و براي آبهاي تصفيه شده از پسابها بايد طبق EN1008 عمل نمود .

5-5- افزودنيها :

 افزودنيهاي مصرفي بايد منطبق بر  EN934 -2:2000شامل پيوست Aباشد . فوق روان كننده ها (روان كننده هاي ممتاز ) جزو ضروري بتن خود تراكم است تا كارآرائي لازم ايجاد گردد . انواع ديگر افزودني ممكنست بكار رود مثلاً مانند مواد اصلاح كننده لزحت Viscosity modifying Agent (vma) براي ايجاد پايداري و عدم جداشدگي يا ماده حبابزا Air Entraining Agent ( AEA) براي بهبود مقاومت در برابر يخبندان و آبشدگي و كندگير كننده براي ايجاد تأخير در گيرش و غيره. VMA در EN934 داراي مشخصات نيست اما بايد منطبق بر الزامات كلي مندرج در جدول 1 اين استاندار باشد عملكرد اين ماده بايد توسط توليد كننده و يا فروشنده مشخص گردد و منطبق بر آن باشد .

5-6- مواد كمكي اضافي ( شامل پر كنندههاي معدني و رنگدانه ها )

 مناسب بودن مواد نوع 1 ( نيمه خنثي ) طبق EN12620 براي مواد سنگدانه پركننده و EN12878 براي رنگدانه ها مشخص ميگردد . مناسب بودن مواد نوع 2 ( پوزلاني يا هيدروليكي ) بايد طبق EN450 براي خاكستر بادي و qr EN13263 براي دوده سيليسي و BS6699 براي سرباره آسياب شده ذوب آهن كنترل شود . بخاطر نيازهاي رئولوژيكي خاص بتن خود تراكم ، مواد كمكي اضافي خنثي يا فعال معمولاً براي بهبود و حفظ كارآرائي بكار ميرود همچنين عيار سيمان بايد با اين مواد تنظيم گردد تا گرمازائي بتن كاهش يابد . مواد كمكي اضافي نوع 2 ( فعال ) بطور مؤثر براي بهبود عملكرد دراز مدت بتن نيز بكار ميرود .

انواع مواد كمكي اضافي عبارتند از :

–         پودرسنگ : پودر سنگ آهك ، دولوميت يا گرانيت ميتواند براي افزايش مقادير پودر بكار رود بخش ريزتر از 125/0 ميليمتر ميتواند مفيدتر باشد . دقت شود تادولوميت ها از خاصيت واكنش زائي با قليائيها برخوردار نباشد زيرا واكنش قليائي – كربناتي ميتواند مضر باشد .

–         خاكستر بادي (Fly Ash ) : خاكستر بادي ماده اي غير آلي و ريز با خاصيت پوزولاني است كه ميتواند براي بهبود خواص بتن خود تراكم به مخلوط اضافه شود . بهر حال ثبات اندازه اي ( ابعادي ) ممكنست تحت تأثير قرارگيرد و بايد كنترل شود .

–         دوده سيليسي ( ميكرو سيليس ) Silica Fume : دوده سيليسي خواص رئولوژيكي و مكانيكي و شيمائي را بشدت بهبود ميبخشد . هم دوام بتن را بالا ميبرد ( بويژه در برابر خوردگي ميلگرد ها )

–         سرباره آسياب شده : سرباره ريز آسياب شده غالباً يك ماده چسباننده هيدروليكي تلقي ميشود كه همچنين ميتواند خواص رئولوژيكي بتن خودتراكم رابهبود بخشد .

–         پودر شيشه آسياب شده : اين ماده بعنوان پر كنندهاند آسياب كردن شيشه هاي بازيافتي بدست مي آيد .     و ذرات اين پودر بايد كمتر از1/0 ميليمتر و سطح ويژه آن بايد بيش از cm²/gr 2500باشد . ذرات بزرگتر ممكنست موجب بروز واكنش قليائي سيليسي گردد .

–         رنگدانه ها : رنگدانه بايد براي مصرف در بتن خود تراكم طبق مشخصات EN12878 باشد .

5-7-الياف :

الياف بايد طبق استاندارد ( در حال تهيه ) EN باشد . معمولاً الياف مصرفي از نوع فولادي يا پليمري ميباشد . الياف براي افزايش كيفيت بتن بكار ميرود . الياف فولادي معمولاً براي بهبود خواص مكانيكي بتن مانند مقاومت خمشي و طاقت يا چقريگي (Toughness ) بكار ميرود الياف پليمر مكنست براي كاهش جداشدگي و جمع‌شدگي و جمع‌شدگي خميري يا افزايش مقاومت در برابر آتش سوزي بكار ميرود . سهولت اختلاط و جايدهي طبق روش مورد نظر بايد با آزمايش كارگاهي مورد بررسي و تأئيد نظارت قرار گيرد زيرا ممكنست در اين رابطه مشكلاتي را بوجود آورد ( بويژه در مورد الياف فولادي اين امر از اهميت برخوردار ميباشد )

6-الزامات و نيازمنديهاي بتن خودتراكم :

6-1- محدوده كاربرد :

 بتن خود تراكم ميتواند در قطعات پيش ساخته يا در جا بكار رود . اين بتن ميتواند بصورت بتن آماده يا ساخته شده در كارگاه باشد و بتن آماده بوسيله تراك ميكيسر در كارگاه تحويل ميگردد اين بتن ميتواند به كمك پمپ يا وسيله ديگر در سازههاي افقي و قائم بكار رود . در طراحي مخلوط ، اندازه و شكل سازه ، اندازه و تراكم و انبوهي ميلگردها و پوشش بتني روي آن بايد در نظر گرفته شود . همه اينها برروي طرح اختلاط بتن خود تراكم و مشخصات خاص آن اثر ميگذارد . بخاطر خصوصيات رواني و جريان بتن خود تراكم نميتوان آنرا با سقوط آزاد در قالب ريخت مگر اينكه از طريق يك لوله ريخته شود .

بتن خود تراكم اين امكان را فراهم نموده است تا سازههاي بتني را با كيفيتي ايجاد نمائيم كه امكان توليد آن با بتن معمولي وجود نداشته است .

6-2- الزامات و نيازمنديها :

 بتن خود تراكم بايد به نحوي طراحي شود تا الزامات EN206 را برآورده سازد . اين الزامات شامل وزن مخصوص ، رشد مقاومت ، مقاومت نهائي و دوام ميباشد . بدليل مصرف پودر زياد ، بتن خود تراكم خواص جمع شدگي خميري را خزشي بيش از بتن معمول را از خود نشان ميدهد . اين موارد بايد در هنگام طراحي و تعيين مشخصات بتن خود تراكم در نظر گرفته شود . دانش امروزي در مورد اين خواص محدود است و نياز به تحقيقات بيشتري در اين رابطه احساس ميگردد . در شروع نگهداري و عمل آوري از بتن خود تراكم بايد دقت بيشتري را ملحوظ داشت و عمليات را سريعتر آغاز نمود . كار آئي بتن خود تراكم از بيشترين كارآئي مندرج در EN206 بيشتر و بالاتر است و ميتوانند با خواص زير مشخص گردد .

–         قابليت پر كردن ( قابليت جريان رواني غير محدود )

–         قابليت عبور ( قابليت جريان يا رواني محدود شده )

–         مقاومت در برابر جداشدگي ( پايداري )

بتني را ميتوان خود تراكم تلقي نمود كه الزامات مربوط به اين سه خاصيت را برآورده سازد .

6-3- روشهاي آزمايش كارآئي :

آزمايشهاي مختلف متعددي ابداع شده تا خصوصيات رواني بتن خودتراكم را مشخص نمايد . تا كنون هيچ آزمايش واحد يا تركيبي نتوانسته است مورد تأئيد گسترده جهاني قرار گيرد و هر يك هواداران خاص خود را دارا هستند . همچنين هيچ آزمايشي ابداع نشده كه بتواند همه ابعاد و مفاهيم كارآئي را به نمايش گذارد و معمولاً اينكار با بيش از يك آزمايش انجام ميگردد .

روشهاي آزمايش براي مشخص نمودن ابعاد مختلف كارآئي در جدول 1و2 ارائه شده است شرح آزمايش در پيوست وجود دارد .

جدول 1- فهرست آزمايشهاي خواص كارآئي بتن خودتراكم

رديف	نام آزمايش كارآئي	خاصيت و ويژگي مورد آزمايش
1	اسلامپ فلو با مخروط آبرام	قابليت پر كردن
2	T50cm اسلامپ فلو	قابليت پر كردن
3	حلقه J	قابليت عبور
4	قيفV	قابليت پر كردن
5	قيف V در T5MIN	پايداري در برابر جداشدگي
6	جعبه L	قابليت عبور
7	جعبه U	قابليت عبور
8	جعبه پر كردن	قابليت عبور
9	پايداري شبكه GTM	پايداري در برابر جداشدگي
10	روزنه سنجي Orimet	قابليت پر كردن

براي طرح اختلاط اوليه بتن خود تراكم هر سه نوع جنبه كارآئي بايد مورد ارزيابي قرار گيرد تا مطمئن شويم كه همه اهداف مورد نظر بر آورده شده اند . يك آزمايش بزرگ مقياس ( واقعي ) بايد انجام گيرد تا مشخصات بتن خودتراكم طرح منتخب براي كاربرد خاص تأئيد گردد .

براي كنترل كيفي كارگاهي ، دو نوع آزمايش معمولاً براي كنترل توليد كافي است . تركيب هاي معمول عبارتند از آزمايشهاي اسلامپ فلو ( جريان اسلامپ ) و قيف v يا جريان اسلامپ و حلقه J . حتي اگر فرد مجربي اين آزمايشها را انجام دهد ، يك آزمايش نيز ميتواند كافي باشد .

جدول 2- خواص كارآئي بتن خودتراكم و روش آزمايش مورد نظر

خاصيت	روش آزمايش آزمايشگاهي ( طرح مخلوط )	روش آزمايش كارگاهي ( كنترل كيفي )	اصلاح آزمايش با توجه به حداكثر اندازه سنگدانه
قابليت پر كردن	1-جريان اسلامپ 2-T5ocجريان اسلامپ 3-قيف V 4-سنجش روزنه orimet	جريان اسلامپ T5O جريان اسلامپ قيف V سنجش روزنه Orimet	نياز ندارد حداكثر 20 ميليمتر
قابليت عبور	5- جعبه L 6- جعبه U 7- جعبه پر كردن	حلقه J	سوراخهاي مختلف در جعبه L و جعبه U و حلقه J
پايداري جدا شدگي	8- پايداري شبكه GTM 9- قيفV در T5min	پايداري شبكه GTM قيفVدر T5min	نياز ندارد

6-4- معيار كارآئي براي بتن تازه خود تراكم :

 الزامات مربوط به اين نوع بتن بايد در زمان جايدهي بر آورده شوند . بنابراين تغييرات محتمل در كارآرائي به هنگام حمل بايد در زمان توليد مد نظر قرار گيرد . ملاكها و معيارهاي قبول بتن خودتراكم از نظر كارآئي در جدول 3 آماده است و براي حداكثر اندازه سنگدانه كمتر از 20 ميليمتر معتبر ميباشد .

جدول 3 – معيارهاي قبول بتن خودتراكم از نظر كارآئي

رديف	روش آزمايش	واحد	محدوده مقادير قابل قبول
			حداقل	حداكثر
1	جريان اسلامپ با مخروط آبرام	ميليمتر	650	800
2	T50cm جريان اسلامپ	ثانيه	2	5
3	حلقه J	ميليمتر	0	10
4	قيف V	ثانيه	6	12
5	افزايش زمان ، قيف V در T5min	ثانيه	0	3+
6	جعبه L	h2/h1	8/0	0/1
7	جعبه U	(h2-h1)mm	0	30
8	جعبه پر كردن	درصد	90	100
9	پايداري شبكه GTM	درصد	0	15
10	سنجش روزنه Orimet	ثانيه	0	5

ملاكها و نيازمنديهاي فوق براي هر آزمايش بر اساس دانش موجود و تجربيات فعلي ارائه شده است با توجه به پيشرفتهائي كه در آينده حاصل ميشود ممكنست به الزامات متفاوت منجر گردد . مقاديري خارج اين محدوده ها نيز ممكنست مورد قبول واقع شود در صورتيكه توليد كننده بتواند در شرايط خاص مانند فضاي زياد و كافي بتن ميلگردها يا ضخامت لايه كمتر از 500 ميليمتر و يا فاصله كوتاه جريان از محل تخليه تا استقرار يا طرح ساده قالب و موانع ناچيز و كم ثابت كند كه اين بتن بخوبي عمل مينمايد .

دقت زيادي بايد معمول گردد تا مطمئن شويم هيچ نوع جداشدگي در مخلوط بوجود نمي آيد . در حال حاضر آزمايش ساده و معتبري براي ارائه اطلاعات در مورد پايداري و جدا شدگي بتن خود تراكم در وضعيت هاي مختلف اجرائي وجود ندارد . اطلاعات بيشتر براي مناسب بودن روشهاي آزمايش در پيوست ارائه شده است .

7- تركيب مخلوط بتن خود تراكم :

7-1- كليات :

 تركيب مخلوط بايد همه معيارهاي عملكردي بتن تازه و سخت شده را ارضاء نمايد . براي بتن تازه با الزامات در بخش 6 تشريح شد . نيازهاي بتن سخت شده در EN206 آمده است .

7-2- تركيب مخلوط اوليه :

 در طرح مخلوط ، مفيدتر آنست كه نسبت هاي اجزاء حجمي بجاي وزني مد نظر قرار گيرد . محدوده نسبتهاي نوعي براي دستيابي به بتن خود تراكم در زير آمده است . اصلاحات بيشتر براي حصول به مقاومت و ساير نيازهاي اجرائي ضروري ميباشد .

–         نسبت حجمي آب به پودر ( مواد ريز ) بين 8/0 تا 10/1 ميباشد .

–         عيار كل مواد پودري در هر متر مكعب 160 تا 240 ليتر ( حدود 400 تا 600 كيلو گرم ) است .

–         عيار سنگدانه درشت معمولاً 28 تا 35 درصد حجمي مخلوط ميباشد .

–         نسبت آب به سيمان با توجه به En206 انتخاب ميشود . بطور كلي مقدار آب از 200 ليتر در متر مكعب تجاوز نميكند .

–         عيار ماسه با توجه به ساير اجزاء بدست مي آيد . مقدار ماسه معمولاً بيش از 38 درصد حجمي ملات است ( در انگليس مقدار ماسه كمتر از 50 درصد حجم ملات و بيش از 50 درصد كل سنگدانه ميباشد . خمير بايد بيش از 40 درصد حجم مخلوط باشد . در ايتاليا ماسه بايد 45 تا 50 درصد حجم ملات باشد . )

–         بطور كلي توصيه ميشود طراحي مخلوط بصورت محافظه كارانه انجام شود تا خواص بتن تازه عليرغم تغييرات كيفي مواد متشكله حفظ شود . برخي تغييرات در رطوبت سنگدانه بايد مدنظر قرار گيرد . معمولاً افزودنيهاي اصلاح كننده لزجت (VMA) ابزار مفيدي براي تنظيم نوسانات ناشي از تغييرات دانه بندي ماسه و رطوبت سنگدانه ميباشد .

7-3- تعديل مخلوط :

 مخلوط آزمون هاي آزمايشگاهي براي تأئيد خواص مخلوط اوليه بايد بكار رود . در صورت لزوم تعديل مخلوط پس از ساخت مخلوط آزمون انجام ميگردد . اگر همه نيازها برآورده شود بايد مخلوط را در مقياس واقعي در كارخانه بتن آمان يا در كارگاه ساخت و مورد آزمايش قرار داد .

اگر بتن حاصله رضايت بخش نباشد بايد در طرح مخلوط تجديد نظر نمود . بسته به مشكل موجود ، روند تعديل مقتضي بصورت زير است :

–         استفاده از پركننده اضافي يا انواع ديگر پركننده ( در صورت امكان )

–         اصلاح نسبت هاي ماسه يا سنگدانه درشت ( شن )

–         استفاده از ماده اصلاح كننده لزجت ( درصورتيكه قبلاً در طرح مخلوط نباشد )

–         تعديل ميزان مصرف فوق روان كننده و يا اصلاح كننده لزجت

–         استفاده از افزودنيهاي ديگر ( فوق روان كننده يا VMA ) به نحوي كه با مواد موجود سازگارتر باشد .

–         تعديل ميزان مصرف افزودني در ارتباط با تعديل مقدار آب و در نتيجه نسبت آب پودر

8- توليد و ريختن بتن :

8-1- كليات :

توليد بتن خودتراكم در كارگاههائي صورت ميگيرد كه وسايل و تجهيزات بتن سازي مناسب داشته باشد و بتوان بخوبي آنرا كنترل نمود . كارگاه يا كارخانه مزبور بايد داراي ISO 9000 مديريت كيفيت باشد و آنرا سامان دهد و يا روش مشابه يا منطبق با اين استاندارد را مورد توجه قرار دهد . توصيه ميشود مديريت توليد براي اينكار تربيت شده باشد و همچنين تجربه ساخت اين نوع بتن را داشته باشد .

8-2- توليد بتن :

8-2-1- انبار كردن اجزاء بتن :

در صورت امكان سطح سنگدانه بايد پوشيده شود تا نوسانات رطوبتي سنگدانه به حداقل برسد . لازمست محل لازم براي انبار كردن سنگدانه و مواد كمكي اضافي ( در صورت مصرف ) با كيفيت خوب فراهم شود . انبار كردن افزودنيها بايد مشابه بتن معمولي انجام گردد و توصيه هاي فروشنده يا توليد كننده بايد در نظر گرفته شود .

8-2-2- اختلاط بتن :

 نيازي به مخلوط كن خاص وجود ندارد مخلوط كن داراي پره چرخان (Forced Action )

شامل مخلوط كن هاي نوع paddle . مخلوط كن هاي ريزشي آزاد (Free Fall ) شامل تراك ميكيرها و ساير انواع مخلوط كن ميتواند بكار رود . مدت اختلاط در آزمايشهاي عملي كارگاهي بايد مشخص شود . بطور كلي زمان اختلاط طولاني تر از بتنهاي معمولي و سنتي است .

زمان افزودن افزودنيها از اهميت برخوردار است و با هماهنگي توليد كننده افزودني روش كار بايد مشخص شود . اگر بخواهيم رواني بتن را پس از اختلاط اوليه اصلاح كنيم ، ميتوان از افزودنيها استفاده نمود .

8-3- كنترل توليد :

8-3-1- سنگدانه ها :

 به هنگام توليد بتن خودتراكم ، آزمايشهاي دانه بندي و رطوبت سنجي بايد بصورت مرتب و به دفعات بيشتر نسبت به بتن معمولي انجام گيرد زيرا اين بتن نسبت به تغييرات حساس تر از بتني معمولي است .

8-3-2- نحوه اختلاط :

 در شروع يك اجزاء بتني و بدون هر گونه تجربه قبلي در زمينه طرح مخلوط خاص ، از منابع ديگر براي توليد اوليه اين بتن بايد استفاده نمود .

از آنجا كه كيفيت بتن تازه در شروع توليد ممكنست دچار نوسان باشد ، توصيه ميشود آزمايشهاي كارآئي توسط توليد كننده براي هر محموله انجام گردد تا به رواني و كارآئي مورد نظر دست يابيم و از اينكار تجربه لازم زا بدست آوريم . سپس در ادامه كار ميتوان هر محموله تحويلي را با چشم و نگاه قبل از حمل به كارگاه كنترل نمود و در نتيجه تواتر آزمايشها را مطابق EN206 در نظر گرفت .

در عمل معمولاً بايد با توجه به نتايج رطوبت سنجي سنگدانه ، نسبت هاي مخلوط بويژه مقدار آب را تعديل و اصلاح نمود .

8-4- تحويل و حمل بتن :

 با توجه به اندازه سازه بتني كه بتن خودتراكم در آن ريخته ميشود ، حجم و ظرفيت توليد ، زمان حمل و توان را بايد تنظيم نمود . توقف هاي غير منتظره توليد بتن ميتواند موجب تغييرات رواني گردد و بر روي نتايج كيفي بتن اثر گذارد .

بتن خودتراكم بايد طوري طراحي شود كه كارآئي آن الزامات موجود در قرارداد را برآورده نمايد . اگر از پمپ بتن استفاده شود ، بتن ريزي سريعتر ميگردد ، اما لازمست مطمئن شويم تحويل و ريختن بتن در زماني كامل گردد كه بتن مزبور كارآئي مورد نظر خود را از دست نداده باشد .(در زمان حفظ كارآئي Workability Retention Time)

8-5- ريختن بتن :

8-5-1- كليات :

 قبل از ريختن بتن خودتراكم بايد قالب و ميلگردها طبق نقشه و مشخصات كنترل شده باشد . قالب بايد داراي شرايط خوب و مطلوبي باشد اما ضوابط خاص براي جلوگيري از هدر رفتن شيره بتن ضروري نيست مقاطعه كاران ( پيمانكاران ) ممكنست بخواهند مزاياي ممكن پمپاژ بتن از كف قالب را مورد توجه قرار دهند . اگر بتن با باكتهاي مخصوص ( skip ) ريخته شود بايد دقت لازم را در بسته بودن دريچه آن رعايت نمود براي قالبهائي با ارتفاع بيش از 3 متر ، بتن را بايد بصورت مايع در نظر گرفت و فشار هيدروستاتيكي كامل را برروي قالب اعمال و طراحي مزبور را تصحيح نمود .

8-5-2- فاصله ( مسافت ) ريختن :

 هر چند ريختن بتن خودتراكم ساده تر از بتن معمولي است ، موارد زير براي كاهش جدا شدگي در بتن توصيه ميشود .

–         سقوط آزاد بتن را به 5 متر محدود كنيد

–         فاصله مجاز جريان افقي از نقطه تخليه را به 10 متر محدود كنيد .

( در چاپ قبلي اين نشريه ارتفاع لايه بتن ريزي به 50 سانتي متر محدود شده بود كه حذف شده است ) مقادير فوق بصورت محافظه كارانه توصيه شده است و ممكنست پيمانكار نشان دهد كه در يك كار معين ، تخطي از اين مواد امكان پذير بوده و مشكلاتي را پيش نمي آورد . به بخش 6 مراجعه شود .

8-5-3- درز سرد :

هر چند بتن خود تراكم با بتنهاي قبلاً ريخته شده پيوند خوبي برقرار ميكند اما نميتوان از خسارات ناشي از ايجاد درز سرد بوسيله لرزش جلوگيري نمود و از اين نظر شبيه بتن معمولي است .

8-5-4- پرداخت سطح :

 سطح بتن خودتراكم بايد كاملاً صاف شود تا به ابعاد و خواسته مورد نظر در مشخصات پروژه دست يابيم . عمل پرداخت بايد در زمان مقتضي و مناسب و قبل از سفت شدن بتن صورت گيرد . ممكنست مشكلاتي در راه پرداخت سطح بتن با روشهاي معمول در سطح افقي و بوسيله ماله كشي مكرر با ماله يا كمچه فولادي بوجود آيد كه در اين حالت استفاده از روشهاي ديگر يا استفاده از وسايل متفاوت ضروري است .

8-6- عمل آوري ( نگهداري ) بتن :

 بتن خود تراكم سريعتر از بتن معمولي خشك ميشود زيرا پديده آب انداختن در سطح آن مشاهده نميشود . بنابراين عمل آوري اوليه بايد هر چه زودتر پس از ريختن بتن آغاز شود تا خطر ترك خوردگي ناشي از جمع شدگي خميري به حداقل برسد .

9- كنترل كيفي :

9-1- كنترل كيفي توليد :

 بتن هاي خودتراكم بايد تحت كنترل توليد قرار گيرند و اين عمل طبق بند 9 دستورالعمل استاندارد EN206 انجام ميشود

9-2- قبول بتن در كارگاه :

 فروشنده و خريدار بتن خود تراكم بايد ظوابط قبول و ادعاهاي مورد نظر را در هنگام عقد قرارداد مطرح نموده و مورد توافق قرار دهند . اين مواد ميتواند شامل ضوابط حقوقي و قانوي در صورت عدم قبول بتن باشد . علاوه بر كنترلهاي معمول بتن در هنگام تحويل ، يك كنترل بصري نيز بايد انجام شود . كنترل كيفي كارگاهي بايد توصيه هاي بند 6-3 را در نظر داشته باشد .

خريدار بايد مطمئن باشد كه تمام آزمايشهاي مربوط به قبول بتن در كارگاه توسط افراد مجرب و آموزش ديده و در شرايط محيطي مناسب ( بدور از باران و باد و با وسايل و تجهيزات مناسب و كاليبره شده و برروي سطح تراز و محكم) انجام شده است .